xref: /freebsd/sys/kern/kern_mutex.c (revision 32cd0147fafec2d3d2817d733fa70bad9cdf34ce)
10384fff8SJason Evans /*-
20384fff8SJason Evans  * Copyright (c) 1998 Berkeley Software Design, Inc. All rights reserved.
30384fff8SJason Evans  *
40384fff8SJason Evans  * Redistribution and use in source and binary forms, with or without
50384fff8SJason Evans  * modification, are permitted provided that the following conditions
60384fff8SJason Evans  * are met:
70384fff8SJason Evans  * 1. Redistributions of source code must retain the above copyright
80384fff8SJason Evans  *    notice, this list of conditions and the following disclaimer.
90384fff8SJason Evans  * 2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright
100384fff8SJason Evans  *    notice, this list of conditions and the following disclaimer in the
110384fff8SJason Evans  *    documentation and/or other materials provided with the distribution.
120384fff8SJason Evans  * 3. Berkeley Software Design Inc's name may not be used to endorse or
130384fff8SJason Evans  *    promote products derived from this software without specific prior
140384fff8SJason Evans  *    written permission.
150384fff8SJason Evans  *
160384fff8SJason Evans  * THIS SOFTWARE IS PROVIDED BY BERKELEY SOFTWARE DESIGN INC ``AS IS'' AND
170384fff8SJason Evans  * ANY EXPRESS OR IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE
180384fff8SJason Evans  * IMPLIED WARRANTIES OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE
190384fff8SJason Evans  * ARE DISCLAIMED.  IN NO EVENT SHALL BERKELEY SOFTWARE DESIGN INC BE LIABLE
200384fff8SJason Evans  * FOR ANY DIRECT, INDIRECT, INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL
210384fff8SJason Evans  * DAMAGES (INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS
220384fff8SJason Evans  * OR SERVICES; LOSS OF USE, DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION)
230384fff8SJason Evans  * HOWEVER CAUSED AND ON ANY THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT, STRICT
240384fff8SJason Evans  * LIABILITY, OR TORT (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE) ARISING IN ANY WAY
250384fff8SJason Evans  * OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED OF THE POSSIBILITY OF
260384fff8SJason Evans  * SUCH DAMAGE.
270384fff8SJason Evans  *
280384fff8SJason Evans  *	from BSDI $Id: mutex_witness.c,v 1.1.2.20 2000/04/27 03:10:27 cp Exp $
2936412d79SJohn Baldwin  *	and BSDI $Id: synch_machdep.c,v 2.3.2.39 2000/04/27 03:10:25 cp Exp $
300384fff8SJason Evans  */
310384fff8SJason Evans 
320384fff8SJason Evans /*
33ba48b69aSJohn Baldwin  * Machine independent bits of mutex implementation.
340384fff8SJason Evans  */
350384fff8SJason Evans 
36677b542eSDavid E. O'Brien #include <sys/cdefs.h>
37677b542eSDavid E. O'Brien __FBSDID("$FreeBSD$");
38677b542eSDavid E. O'Brien 
392498cf8cSJohn Baldwin #include "opt_adaptive_mutexes.h"
409c36c934SJohn Baldwin #include "opt_ddb.h"
41f5f9340bSFabien Thomas #include "opt_hwpmc_hooks.h"
429923b511SScott Long #include "opt_sched.h"
43a5a96a19SJohn Baldwin 
440384fff8SJason Evans #include <sys/param.h>
456c35e809SDag-Erling Smørgrav #include <sys/systm.h>
4636412d79SJohn Baldwin #include <sys/bus.h>
471126349aSPaul Saab #include <sys/conf.h>
482d50560aSMarcel Moolenaar #include <sys/kdb.h>
4936412d79SJohn Baldwin #include <sys/kernel.h>
506c35e809SDag-Erling Smørgrav #include <sys/ktr.h>
5119284646SJohn Baldwin #include <sys/lock.h>
52fb919e4dSMark Murray #include <sys/malloc.h>
5319284646SJohn Baldwin #include <sys/mutex.h>
540384fff8SJason Evans #include <sys/proc.h>
55c4f7a187SJohn Baldwin #include <sys/resourcevar.h>
56b43179fbSJeff Roberson #include <sys/sched.h>
576c35e809SDag-Erling Smørgrav #include <sys/sbuf.h>
58a5a96a19SJohn Baldwin #include <sys/sysctl.h>
59961a7b24SJohn Baldwin #include <sys/turnstile.h>
6036412d79SJohn Baldwin #include <sys/vmmeter.h>
617c0435b9SKip Macy #include <sys/lock_profile.h>
620384fff8SJason Evans 
6336412d79SJohn Baldwin #include <machine/atomic.h>
6436412d79SJohn Baldwin #include <machine/bus.h>
650384fff8SJason Evans #include <machine/cpu.h>
6636412d79SJohn Baldwin 
679c36c934SJohn Baldwin #include <ddb/ddb.h>
689c36c934SJohn Baldwin 
698c4b6380SJohn Baldwin #include <fs/devfs/devfs_int.h>
708c4b6380SJohn Baldwin 
7136412d79SJohn Baldwin #include <vm/vm.h>
7236412d79SJohn Baldwin #include <vm/vm_extern.h>
7336412d79SJohn Baldwin 
74cd6e6e4eSJohn Baldwin #if defined(SMP) && !defined(NO_ADAPTIVE_MUTEXES)
75cd6e6e4eSJohn Baldwin #define	ADAPTIVE_MUTEXES
76cd6e6e4eSJohn Baldwin #endif
77cd6e6e4eSJohn Baldwin 
78f5f9340bSFabien Thomas #ifdef HWPMC_HOOKS
79f5f9340bSFabien Thomas #include <sys/pmckern.h>
80f5f9340bSFabien Thomas PMC_SOFT_DEFINE( , , lock, failed);
81f5f9340bSFabien Thomas #endif
82f5f9340bSFabien Thomas 
83b9a80acaSStephan Uphoff /*
847f44c618SAttilio Rao  * Return the mutex address when the lock cookie address is provided.
857f44c618SAttilio Rao  * This functionality assumes that struct mtx* have a member named mtx_lock.
867f44c618SAttilio Rao  */
877f44c618SAttilio Rao #define	mtxlock2mtx(c)	(__containerof(c, struct mtx, mtx_lock))
887f44c618SAttilio Rao 
897f44c618SAttilio Rao /*
909ed346baSBosko Milekic  * Internal utility macros.
910cde2e34SJason Evans  */
929ed346baSBosko Milekic #define mtx_unowned(m)	((m)->mtx_lock == MTX_UNOWNED)
930cde2e34SJason Evans 
94c0bfd703SJohn Baldwin #define	mtx_destroyed(m) ((m)->mtx_lock == MTX_DESTROYED)
95c0bfd703SJohn Baldwin 
9649b94bfcSJohn Baldwin #define	mtx_owner(m)	((struct thread *)((m)->mtx_lock & ~MTX_FLAGMASK))
979ed346baSBosko Milekic 
98d576deedSPawel Jakub Dawidek static void	assert_mtx(const struct lock_object *lock, int what);
99d272fe53SJohn Baldwin #ifdef DDB
100d576deedSPawel Jakub Dawidek static void	db_show_mtx(const struct lock_object *lock);
101d272fe53SJohn Baldwin #endif
1027faf4d90SDavide Italiano static void	lock_mtx(struct lock_object *lock, uintptr_t how);
1037faf4d90SDavide Italiano static void	lock_spin(struct lock_object *lock, uintptr_t how);
104a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
105d576deedSPawel Jakub Dawidek static int	owner_mtx(const struct lock_object *lock,
106d576deedSPawel Jakub Dawidek 		    struct thread **owner);
107a5aedd68SStacey Son #endif
1087faf4d90SDavide Italiano static uintptr_t unlock_mtx(struct lock_object *lock);
1097faf4d90SDavide Italiano static uintptr_t unlock_spin(struct lock_object *lock);
110d272fe53SJohn Baldwin 
1110cde2e34SJason Evans /*
11219284646SJohn Baldwin  * Lock classes for sleep and spin mutexes.
1130cde2e34SJason Evans  */
11419284646SJohn Baldwin struct lock_class lock_class_mtx_sleep = {
115ae8dde30SJohn Baldwin 	.lc_name = "sleep mutex",
116ae8dde30SJohn Baldwin 	.lc_flags = LC_SLEEPLOCK | LC_RECURSABLE,
117f9721b43SAttilio Rao 	.lc_assert = assert_mtx,
118d272fe53SJohn Baldwin #ifdef DDB
119ae8dde30SJohn Baldwin 	.lc_ddb_show = db_show_mtx,
120d272fe53SJohn Baldwin #endif
1216e21afd4SJohn Baldwin 	.lc_lock = lock_mtx,
1226e21afd4SJohn Baldwin 	.lc_unlock = unlock_mtx,
123a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
124a5aedd68SStacey Son 	.lc_owner = owner_mtx,
125a5aedd68SStacey Son #endif
12619284646SJohn Baldwin };
12719284646SJohn Baldwin struct lock_class lock_class_mtx_spin = {
128ae8dde30SJohn Baldwin 	.lc_name = "spin mutex",
129ae8dde30SJohn Baldwin 	.lc_flags = LC_SPINLOCK | LC_RECURSABLE,
130f9721b43SAttilio Rao 	.lc_assert = assert_mtx,
131d272fe53SJohn Baldwin #ifdef DDB
132ae8dde30SJohn Baldwin 	.lc_ddb_show = db_show_mtx,
133d272fe53SJohn Baldwin #endif
1346e21afd4SJohn Baldwin 	.lc_lock = lock_spin,
1356e21afd4SJohn Baldwin 	.lc_unlock = unlock_spin,
136a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
137a5aedd68SStacey Son 	.lc_owner = owner_mtx,
138a5aedd68SStacey Son #endif
1398484de75SJohn Baldwin };
1408484de75SJohn Baldwin 
1419ed346baSBosko Milekic /*
142c53c013bSJohn Baldwin  * System-wide mutexes
143c53c013bSJohn Baldwin  */
1442502c107SJeff Roberson struct mtx blocked_lock;
145c53c013bSJohn Baldwin struct mtx Giant;
146c53c013bSJohn Baldwin 
14767784314SPoul-Henning Kamp void
148d576deedSPawel Jakub Dawidek assert_mtx(const struct lock_object *lock, int what)
149f9721b43SAttilio Rao {
150f9721b43SAttilio Rao 
151d576deedSPawel Jakub Dawidek 	mtx_assert((const struct mtx *)lock, what);
152f9721b43SAttilio Rao }
153f9721b43SAttilio Rao 
15467784314SPoul-Henning Kamp void
1557faf4d90SDavide Italiano lock_mtx(struct lock_object *lock, uintptr_t how)
1566e21afd4SJohn Baldwin {
1576e21afd4SJohn Baldwin 
1586e21afd4SJohn Baldwin 	mtx_lock((struct mtx *)lock);
1596e21afd4SJohn Baldwin }
1606e21afd4SJohn Baldwin 
16167784314SPoul-Henning Kamp void
1627faf4d90SDavide Italiano lock_spin(struct lock_object *lock, uintptr_t how)
1636e21afd4SJohn Baldwin {
1646e21afd4SJohn Baldwin 
1656e21afd4SJohn Baldwin 	panic("spin locks can only use msleep_spin");
1666e21afd4SJohn Baldwin }
1676e21afd4SJohn Baldwin 
1687faf4d90SDavide Italiano uintptr_t
1696e21afd4SJohn Baldwin unlock_mtx(struct lock_object *lock)
1706e21afd4SJohn Baldwin {
1716e21afd4SJohn Baldwin 	struct mtx *m;
1726e21afd4SJohn Baldwin 
1736e21afd4SJohn Baldwin 	m = (struct mtx *)lock;
1746e21afd4SJohn Baldwin 	mtx_assert(m, MA_OWNED | MA_NOTRECURSED);
1756e21afd4SJohn Baldwin 	mtx_unlock(m);
1766e21afd4SJohn Baldwin 	return (0);
1776e21afd4SJohn Baldwin }
1786e21afd4SJohn Baldwin 
1797faf4d90SDavide Italiano uintptr_t
1806e21afd4SJohn Baldwin unlock_spin(struct lock_object *lock)
1816e21afd4SJohn Baldwin {
1826e21afd4SJohn Baldwin 
1836e21afd4SJohn Baldwin 	panic("spin locks can only use msleep_spin");
1846e21afd4SJohn Baldwin }
1856e21afd4SJohn Baldwin 
186a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
187a5aedd68SStacey Son int
188d576deedSPawel Jakub Dawidek owner_mtx(const struct lock_object *lock, struct thread **owner)
189a5aedd68SStacey Son {
190d576deedSPawel Jakub Dawidek 	const struct mtx *m = (const struct mtx *)lock;
191a5aedd68SStacey Son 
192a5aedd68SStacey Son 	*owner = mtx_owner(m);
193a5aedd68SStacey Son 	return (mtx_unowned(m) == 0);
194a5aedd68SStacey Son }
195a5aedd68SStacey Son #endif
196a5aedd68SStacey Son 
1970cde2e34SJason Evans /*
1986283b7d0SJohn Baldwin  * Function versions of the inlined __mtx_* macros.  These are used by
1996283b7d0SJohn Baldwin  * modules and can also be called from assembly language if needed.
2006283b7d0SJohn Baldwin  */
2016283b7d0SJohn Baldwin void
2027f44c618SAttilio Rao __mtx_lock_flags(volatile uintptr_t *c, int opts, const char *file, int line)
2036283b7d0SJohn Baldwin {
2047f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
2056283b7d0SJohn Baldwin 
20635370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
20735370593SAndriy Gapon 		return;
2087f44c618SAttilio Rao 
2097f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
2107f44c618SAttilio Rao 
211cd2fe4e6SAttilio Rao 	KASSERT(kdb_active != 0 || !TD_IS_IDLETHREAD(curthread),
212e3ae0dfeSAttilio Rao 	    ("mtx_lock() by idle thread %p on sleep mutex %s @ %s:%d",
213e3ae0dfeSAttilio Rao 	    curthread, m->lock_object.lo_name, file, line));
214186abbd7SJohn Baldwin 	KASSERT(m->mtx_lock != MTX_DESTROYED,
215186abbd7SJohn Baldwin 	    ("mtx_lock() of destroyed mutex @ %s:%d", file, line));
216aa89d8cdSJohn Baldwin 	KASSERT(LOCK_CLASS(&m->lock_object) == &lock_class_mtx_sleep,
217aa89d8cdSJohn Baldwin 	    ("mtx_lock() of spin mutex %s @ %s:%d", m->lock_object.lo_name,
2180d975d63SJohn Baldwin 	    file, line));
219ac6b769bSAttilio Rao 	WITNESS_CHECKORDER(&m->lock_object, (opts & ~MTX_RECURSE) |
220ac6b769bSAttilio Rao 	    LOP_NEWORDER | LOP_EXCLUSIVE, file, line, NULL);
2217c0435b9SKip Macy 
222961135eaSJohn Baldwin 	__mtx_lock(m, curthread, opts, file, line);
223aa89d8cdSJohn Baldwin 	LOCK_LOG_LOCK("LOCK", &m->lock_object, opts, m->mtx_recurse, file,
224dde96c99SJohn Baldwin 	    line);
225ac6b769bSAttilio Rao 	WITNESS_LOCK(&m->lock_object, (opts & ~MTX_RECURSE) | LOP_EXCLUSIVE,
226ac6b769bSAttilio Rao 	    file, line);
227764e4d54SJohn Baldwin 	curthread->td_locks++;
2286283b7d0SJohn Baldwin }
2296283b7d0SJohn Baldwin 
2306283b7d0SJohn Baldwin void
2317f44c618SAttilio Rao __mtx_unlock_flags(volatile uintptr_t *c, int opts, const char *file, int line)
2326283b7d0SJohn Baldwin {
2337f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
23435370593SAndriy Gapon 
23535370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
23635370593SAndriy Gapon 		return;
2377f44c618SAttilio Rao 
2387f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
2397f44c618SAttilio Rao 
240186abbd7SJohn Baldwin 	KASSERT(m->mtx_lock != MTX_DESTROYED,
241186abbd7SJohn Baldwin 	    ("mtx_unlock() of destroyed mutex @ %s:%d", file, line));
242aa89d8cdSJohn Baldwin 	KASSERT(LOCK_CLASS(&m->lock_object) == &lock_class_mtx_sleep,
243aa89d8cdSJohn Baldwin 	    ("mtx_unlock() of spin mutex %s @ %s:%d", m->lock_object.lo_name,
2440d975d63SJohn Baldwin 	    file, line));
245aa89d8cdSJohn Baldwin 	WITNESS_UNLOCK(&m->lock_object, opts | LOP_EXCLUSIVE, file, line);
246aa89d8cdSJohn Baldwin 	LOCK_LOG_LOCK("UNLOCK", &m->lock_object, opts, m->mtx_recurse, file,
2470d975d63SJohn Baldwin 	    line);
24821377ce0SJohn Baldwin 	mtx_assert(m, MA_OWNED);
249c66d7606SKip Macy 
250961135eaSJohn Baldwin 	__mtx_unlock(m, curthread, opts, file, line);
251b5fb43e5SJohn Baldwin 	curthread->td_locks--;
2526283b7d0SJohn Baldwin }
2536283b7d0SJohn Baldwin 
2546283b7d0SJohn Baldwin void
2557f44c618SAttilio Rao __mtx_lock_spin_flags(volatile uintptr_t *c, int opts, const char *file,
2567f44c618SAttilio Rao     int line)
2576283b7d0SJohn Baldwin {
2587f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
2596283b7d0SJohn Baldwin 
26035370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
26135370593SAndriy Gapon 		return;
2627f44c618SAttilio Rao 
2637f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
2647f44c618SAttilio Rao 
265186abbd7SJohn Baldwin 	KASSERT(m->mtx_lock != MTX_DESTROYED,
266186abbd7SJohn Baldwin 	    ("mtx_lock_spin() of destroyed mutex @ %s:%d", file, line));
267aa89d8cdSJohn Baldwin 	KASSERT(LOCK_CLASS(&m->lock_object) == &lock_class_mtx_spin,
2680d975d63SJohn Baldwin 	    ("mtx_lock_spin() of sleep mutex %s @ %s:%d",
269aa89d8cdSJohn Baldwin 	    m->lock_object.lo_name, file, line));
270ad69e26bSJohn Baldwin 	if (mtx_owned(m))
271ac6b769bSAttilio Rao 		KASSERT((m->lock_object.lo_flags & LO_RECURSABLE) != 0 ||
272ac6b769bSAttilio Rao 		    (opts & MTX_RECURSE) != 0,
273ad69e26bSJohn Baldwin 	    ("mtx_lock_spin: recursed on non-recursive mutex %s @ %s:%d\n",
274ad69e26bSJohn Baldwin 		    m->lock_object.lo_name, file, line));
275ac6b769bSAttilio Rao 	opts &= ~MTX_RECURSE;
276aa89d8cdSJohn Baldwin 	WITNESS_CHECKORDER(&m->lock_object, opts | LOP_NEWORDER | LOP_EXCLUSIVE,
27741313430SJohn Baldwin 	    file, line, NULL);
278961135eaSJohn Baldwin 	__mtx_lock_spin(m, curthread, opts, file, line);
279aa89d8cdSJohn Baldwin 	LOCK_LOG_LOCK("LOCK", &m->lock_object, opts, m->mtx_recurse, file,
280dde96c99SJohn Baldwin 	    line);
281aa89d8cdSJohn Baldwin 	WITNESS_LOCK(&m->lock_object, opts | LOP_EXCLUSIVE, file, line);
2826283b7d0SJohn Baldwin }
2836283b7d0SJohn Baldwin 
2846283b7d0SJohn Baldwin void
2857f44c618SAttilio Rao __mtx_unlock_spin_flags(volatile uintptr_t *c, int opts, const char *file,
2867f44c618SAttilio Rao     int line)
2876283b7d0SJohn Baldwin {
2887f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
289c66d7606SKip Macy 
29035370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
29135370593SAndriy Gapon 		return;
2927f44c618SAttilio Rao 
2937f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
2947f44c618SAttilio Rao 
295186abbd7SJohn Baldwin 	KASSERT(m->mtx_lock != MTX_DESTROYED,
296186abbd7SJohn Baldwin 	    ("mtx_unlock_spin() of destroyed mutex @ %s:%d", file, line));
297aa89d8cdSJohn Baldwin 	KASSERT(LOCK_CLASS(&m->lock_object) == &lock_class_mtx_spin,
2980d975d63SJohn Baldwin 	    ("mtx_unlock_spin() of sleep mutex %s @ %s:%d",
299aa89d8cdSJohn Baldwin 	    m->lock_object.lo_name, file, line));
300aa89d8cdSJohn Baldwin 	WITNESS_UNLOCK(&m->lock_object, opts | LOP_EXCLUSIVE, file, line);
301aa89d8cdSJohn Baldwin 	LOCK_LOG_LOCK("UNLOCK", &m->lock_object, opts, m->mtx_recurse, file,
302dde96c99SJohn Baldwin 	    line);
3030d975d63SJohn Baldwin 	mtx_assert(m, MA_OWNED);
304c66d7606SKip Macy 
305961135eaSJohn Baldwin 	__mtx_unlock_spin(m);
3066283b7d0SJohn Baldwin }
3076283b7d0SJohn Baldwin 
3086283b7d0SJohn Baldwin /*
3099ed346baSBosko Milekic  * The important part of mtx_trylock{,_flags}()
310eac09796SJohn Baldwin  * Tries to acquire lock `m.'  If this function is called on a mutex that
311eac09796SJohn Baldwin  * is already owned, it will recursively acquire the lock.
3120cde2e34SJason Evans  */
3130cde2e34SJason Evans int
3147f44c618SAttilio Rao _mtx_trylock_flags_(volatile uintptr_t *c, int opts, const char *file, int line)
3150cde2e34SJason Evans {
3167f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
3171723a064SJeff Roberson #ifdef LOCK_PROFILING
3187c0435b9SKip Macy 	uint64_t waittime = 0;
3191723a064SJeff Roberson 	int contested = 0;
3201723a064SJeff Roberson #endif
3211723a064SJeff Roberson 	int rval;
3220cde2e34SJason Evans 
32335370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
32435370593SAndriy Gapon 		return (1);
32535370593SAndriy Gapon 
3267f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
3277f44c618SAttilio Rao 
328cd2fe4e6SAttilio Rao 	KASSERT(kdb_active != 0 || !TD_IS_IDLETHREAD(curthread),
329e3ae0dfeSAttilio Rao 	    ("mtx_trylock() by idle thread %p on sleep mutex %s @ %s:%d",
330e3ae0dfeSAttilio Rao 	    curthread, m->lock_object.lo_name, file, line));
331186abbd7SJohn Baldwin 	KASSERT(m->mtx_lock != MTX_DESTROYED,
332186abbd7SJohn Baldwin 	    ("mtx_trylock() of destroyed mutex @ %s:%d", file, line));
333aa89d8cdSJohn Baldwin 	KASSERT(LOCK_CLASS(&m->lock_object) == &lock_class_mtx_sleep,
334aa89d8cdSJohn Baldwin 	    ("mtx_trylock() of spin mutex %s @ %s:%d", m->lock_object.lo_name,
33583cece6fSJohn Baldwin 	    file, line));
3369ed346baSBosko Milekic 
337ac6b769bSAttilio Rao 	if (mtx_owned(m) && ((m->lock_object.lo_flags & LO_RECURSABLE) != 0 ||
338ac6b769bSAttilio Rao 	    (opts & MTX_RECURSE) != 0)) {
339eac09796SJohn Baldwin 		m->mtx_recurse++;
340eac09796SJohn Baldwin 		atomic_set_ptr(&m->mtx_lock, MTX_RECURSED);
341eac09796SJohn Baldwin 		rval = 1;
342eac09796SJohn Baldwin 	} else
343961135eaSJohn Baldwin 		rval = _mtx_obtain_lock(m, (uintptr_t)curthread);
344ac6b769bSAttilio Rao 	opts &= ~MTX_RECURSE;
3459ed346baSBosko Milekic 
346aa89d8cdSJohn Baldwin 	LOCK_LOG_TRY("LOCK", &m->lock_object, opts, rval, file, line);
347764e4d54SJohn Baldwin 	if (rval) {
348aa89d8cdSJohn Baldwin 		WITNESS_LOCK(&m->lock_object, opts | LOP_EXCLUSIVE | LOP_TRYLOCK,
3492d96f0b1SJohn Baldwin 		    file, line);
350764e4d54SJohn Baldwin 		curthread->td_locks++;
351fe68a916SKip Macy 		if (m->mtx_recurse == 0)
352*32cd0147SMark Johnston 			LOCKSTAT_PROFILE_OBTAIN_LOCK_SUCCESS(adaptive__acquire,
353a5aedd68SStacey Son 			    m, contested, waittime, file, line);
3547c0435b9SKip Macy 
355764e4d54SJohn Baldwin 	}
3569ed346baSBosko Milekic 
35719284646SJohn Baldwin 	return (rval);
3580cde2e34SJason Evans }
3590cde2e34SJason Evans 
3600cde2e34SJason Evans /*
3617f44c618SAttilio Rao  * __mtx_lock_sleep: the tougher part of acquiring an MTX_DEF lock.
3629ed346baSBosko Milekic  *
3639ed346baSBosko Milekic  * We call this if the lock is either contested (i.e. we need to go to
3649ed346baSBosko Milekic  * sleep waiting for it), or if we need to recurse on it.
3650cde2e34SJason Evans  */
3660cde2e34SJason Evans void
3677f44c618SAttilio Rao __mtx_lock_sleep(volatile uintptr_t *c, uintptr_t tid, int opts,
3687f44c618SAttilio Rao     const char *file, int line)
36936412d79SJohn Baldwin {
3707f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
3712502c107SJeff Roberson 	struct turnstile *ts;
3721723a064SJeff Roberson 	uintptr_t v;
373cd6e6e4eSJohn Baldwin #ifdef ADAPTIVE_MUTEXES
37476447e56SJohn Baldwin 	volatile struct thread *owner;
3752498cf8cSJohn Baldwin #endif
37602bd1bcdSIan Dowse #ifdef KTR
37702bd1bcdSIan Dowse 	int cont_logged = 0;
37802bd1bcdSIan Dowse #endif
3791723a064SJeff Roberson #ifdef LOCK_PROFILING
38070fe8436SKip Macy 	int contested = 0;
38170fe8436SKip Macy 	uint64_t waittime = 0;
3821723a064SJeff Roberson #endif
383a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
384a5aedd68SStacey Son 	uint64_t spin_cnt = 0;
385a5aedd68SStacey Son 	uint64_t sleep_cnt = 0;
386a5aedd68SStacey Son 	int64_t sleep_time = 0;
387076dd8ebSAndriy Gapon 	int64_t all_time = 0;
388a5aedd68SStacey Son #endif
38936412d79SJohn Baldwin 
39035370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
39135370593SAndriy Gapon 		return;
39235370593SAndriy Gapon 
3937f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
3947f44c618SAttilio Rao 
3955fa8dd90SJohn Baldwin 	if (mtx_owned(m)) {
396ac6b769bSAttilio Rao 		KASSERT((m->lock_object.lo_flags & LO_RECURSABLE) != 0 ||
397ac6b769bSAttilio Rao 		    (opts & MTX_RECURSE) != 0,
398eac09796SJohn Baldwin 	    ("_mtx_lock_sleep: recursed on non-recursive mutex %s @ %s:%d\n",
399aa89d8cdSJohn Baldwin 		    m->lock_object.lo_name, file, line));
400ac6b769bSAttilio Rao 		opts &= ~MTX_RECURSE;
40136412d79SJohn Baldwin 		m->mtx_recurse++;
40208812b39SBosko Milekic 		atomic_set_ptr(&m->mtx_lock, MTX_RECURSED);
403aa89d8cdSJohn Baldwin 		if (LOCK_LOG_TEST(&m->lock_object, opts))
4045746a1d8SBosko Milekic 			CTR1(KTR_LOCK, "_mtx_lock_sleep: %p recursing", m);
40536412d79SJohn Baldwin 		return;
40636412d79SJohn Baldwin 	}
407ac6b769bSAttilio Rao 	opts &= ~MTX_RECURSE;
4089ed346baSBosko Milekic 
409f5f9340bSFabien Thomas #ifdef HWPMC_HOOKS
410f5f9340bSFabien Thomas 	PMC_SOFT_CALL( , , lock, failed);
411f5f9340bSFabien Thomas #endif
41270fe8436SKip Macy 	lock_profile_obtain_lock_failed(&m->lock_object,
41370fe8436SKip Macy 		    &contested, &waittime);
414aa89d8cdSJohn Baldwin 	if (LOCK_LOG_TEST(&m->lock_object, opts))
41515ec816aSJohn Baldwin 		CTR4(KTR_LOCK,
41615ec816aSJohn Baldwin 		    "_mtx_lock_sleep: %s contested (lock=%p) at %s:%d",
417aa89d8cdSJohn Baldwin 		    m->lock_object.lo_name, (void *)m->mtx_lock, file, line);
418076dd8ebSAndriy Gapon #ifdef KDTRACE_HOOKS
419e2b25737SMark Johnston 	all_time -= lockstat_nsecs(&m->lock_object);
420076dd8ebSAndriy Gapon #endif
4211bd0eefbSJohn Baldwin 
422961135eaSJohn Baldwin 	while (!_mtx_obtain_lock(m, tid)) {
423a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
424a5aedd68SStacey Son 		spin_cnt++;
425a5aedd68SStacey Son #endif
42649aead8aSAttilio Rao #ifdef ADAPTIVE_MUTEXES
42749aead8aSAttilio Rao 		/*
42849aead8aSAttilio Rao 		 * If the owner is running on another CPU, spin until the
42949aead8aSAttilio Rao 		 * owner stops running or the state of the lock changes.
43049aead8aSAttilio Rao 		 */
43149aead8aSAttilio Rao 		v = m->mtx_lock;
43249aead8aSAttilio Rao 		if (v != MTX_UNOWNED) {
43349aead8aSAttilio Rao 			owner = (struct thread *)(v & ~MTX_FLAGMASK);
43449aead8aSAttilio Rao 			if (TD_IS_RUNNING(owner)) {
43549aead8aSAttilio Rao 				if (LOCK_LOG_TEST(&m->lock_object, 0))
43649aead8aSAttilio Rao 					CTR3(KTR_LOCK,
43749aead8aSAttilio Rao 					    "%s: spinning on %p held by %p",
43849aead8aSAttilio Rao 					    __func__, m, owner);
4392cba8dd3SJohn Baldwin 				KTR_STATE1(KTR_SCHED, "thread",
4402cba8dd3SJohn Baldwin 				    sched_tdname((struct thread *)tid),
4412cba8dd3SJohn Baldwin 				    "spinning", "lockname:\"%s\"",
4422cba8dd3SJohn Baldwin 				    m->lock_object.lo_name);
44349aead8aSAttilio Rao 				while (mtx_owner(m) == owner &&
444a5aedd68SStacey Son 				    TD_IS_RUNNING(owner)) {
44549aead8aSAttilio Rao 					cpu_spinwait();
446a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
447a5aedd68SStacey Son 					spin_cnt++;
448a5aedd68SStacey Son #endif
449a5aedd68SStacey Son 				}
4502cba8dd3SJohn Baldwin 				KTR_STATE0(KTR_SCHED, "thread",
4512cba8dd3SJohn Baldwin 				    sched_tdname((struct thread *)tid),
4522cba8dd3SJohn Baldwin 				    "running");
45349aead8aSAttilio Rao 				continue;
45449aead8aSAttilio Rao 			}
45549aead8aSAttilio Rao 		}
45649aead8aSAttilio Rao #endif
45749aead8aSAttilio Rao 
4582502c107SJeff Roberson 		ts = turnstile_trywait(&m->lock_object);
4595fa8dd90SJohn Baldwin 		v = m->mtx_lock;
4605fa8dd90SJohn Baldwin 
46136412d79SJohn Baldwin 		/*
4629ed346baSBosko Milekic 		 * Check if the lock has been released while spinning for
463961a7b24SJohn Baldwin 		 * the turnstile chain lock.
46436412d79SJohn Baldwin 		 */
4655fa8dd90SJohn Baldwin 		if (v == MTX_UNOWNED) {
4662502c107SJeff Roberson 			turnstile_cancel(ts);
46736412d79SJohn Baldwin 			continue;
46836412d79SJohn Baldwin 		}
4699ed346baSBosko Milekic 
47049aead8aSAttilio Rao #ifdef ADAPTIVE_MUTEXES
47149aead8aSAttilio Rao 		/*
472fa29f023SJohn Baldwin 		 * The current lock owner might have started executing
473fa29f023SJohn Baldwin 		 * on another CPU (or the lock could have changed
474fa29f023SJohn Baldwin 		 * owners) while we were waiting on the turnstile
475fa29f023SJohn Baldwin 		 * chain lock.  If so, drop the turnstile lock and try
476fa29f023SJohn Baldwin 		 * again.
47749aead8aSAttilio Rao 		 */
47849aead8aSAttilio Rao 		owner = (struct thread *)(v & ~MTX_FLAGMASK);
47949aead8aSAttilio Rao 		if (TD_IS_RUNNING(owner)) {
48049aead8aSAttilio Rao 			turnstile_cancel(ts);
48149aead8aSAttilio Rao 			continue;
48249aead8aSAttilio Rao 		}
48349aead8aSAttilio Rao #endif
48449aead8aSAttilio Rao 
48536412d79SJohn Baldwin 		/*
4869ed346baSBosko Milekic 		 * If the mutex isn't already contested and a failure occurs
4879ed346baSBosko Milekic 		 * setting the contested bit, the mutex was either released
4889ed346baSBosko Milekic 		 * or the state of the MTX_RECURSED bit changed.
48936412d79SJohn Baldwin 		 */
49036412d79SJohn Baldwin 		if ((v & MTX_CONTESTED) == 0 &&
491122eceefSJohn Baldwin 		    !atomic_cmpset_ptr(&m->mtx_lock, v, v | MTX_CONTESTED)) {
4922502c107SJeff Roberson 			turnstile_cancel(ts);
49336412d79SJohn Baldwin 			continue;
49436412d79SJohn Baldwin 		}
49536412d79SJohn Baldwin 
4969ed346baSBosko Milekic 		/*
4977feefcd6SJohn Baldwin 		 * We definitely must sleep for this lock.
4989ed346baSBosko Milekic 		 */
49936412d79SJohn Baldwin 		mtx_assert(m, MA_NOTOWNED);
50036412d79SJohn Baldwin 
50102bd1bcdSIan Dowse #ifdef KTR
50202bd1bcdSIan Dowse 		if (!cont_logged) {
50302bd1bcdSIan Dowse 			CTR6(KTR_CONTENTION,
50402bd1bcdSIan Dowse 			    "contention: %p at %s:%d wants %s, taken by %s:%d",
505aa89d8cdSJohn Baldwin 			    (void *)tid, file, line, m->lock_object.lo_name,
506aa89d8cdSJohn Baldwin 			    WITNESS_FILE(&m->lock_object),
507aa89d8cdSJohn Baldwin 			    WITNESS_LINE(&m->lock_object));
50802bd1bcdSIan Dowse 			cont_logged = 1;
50902bd1bcdSIan Dowse 		}
51002bd1bcdSIan Dowse #endif
51136412d79SJohn Baldwin 
5129ed346baSBosko Milekic 		/*
513961a7b24SJohn Baldwin 		 * Block on the turnstile.
5149ed346baSBosko Milekic 		 */
515a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
516e2b25737SMark Johnston 		sleep_time -= lockstat_nsecs(&m->lock_object);
517a5aedd68SStacey Son #endif
5182502c107SJeff Roberson 		turnstile_wait(ts, mtx_owner(m), TS_EXCLUSIVE_QUEUE);
519a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
520e2b25737SMark Johnston 		sleep_time += lockstat_nsecs(&m->lock_object);
521a5aedd68SStacey Son 		sleep_cnt++;
522a5aedd68SStacey Son #endif
52336412d79SJohn Baldwin 	}
524076dd8ebSAndriy Gapon #ifdef KDTRACE_HOOKS
525e2b25737SMark Johnston 	all_time += lockstat_nsecs(&m->lock_object);
526076dd8ebSAndriy Gapon #endif
52702bd1bcdSIan Dowse #ifdef KTR
52802bd1bcdSIan Dowse 	if (cont_logged) {
52902bd1bcdSIan Dowse 		CTR4(KTR_CONTENTION,
53002bd1bcdSIan Dowse 		    "contention end: %s acquired by %p at %s:%d",
531aa89d8cdSJohn Baldwin 		    m->lock_object.lo_name, (void *)tid, file, line);
53202bd1bcdSIan Dowse 	}
53302bd1bcdSIan Dowse #endif
534*32cd0147SMark Johnston 	LOCKSTAT_PROFILE_OBTAIN_LOCK_SUCCESS(adaptive__acquire, m, contested,
535eea4f254SJeff Roberson 	    waittime, file, line);
536a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
537a5aedd68SStacey Son 	if (sleep_time)
538*32cd0147SMark Johnston 		LOCKSTAT_RECORD1(adaptive__block, m, sleep_time);
539a5aedd68SStacey Son 
540a5aedd68SStacey Son 	/*
541a5aedd68SStacey Son 	 * Only record the loops spinning and not sleeping.
542a5aedd68SStacey Son 	 */
543a5aedd68SStacey Son 	if (spin_cnt > sleep_cnt)
544*32cd0147SMark Johnston 		LOCKSTAT_RECORD1(adaptive__spin, m, all_time - sleep_time);
545a5aedd68SStacey Son #endif
5469ed346baSBosko Milekic }
5479ed346baSBosko Milekic 
5482502c107SJeff Roberson static void
5492502c107SJeff Roberson _mtx_lock_spin_failed(struct mtx *m)
5502502c107SJeff Roberson {
5512502c107SJeff Roberson 	struct thread *td;
5522502c107SJeff Roberson 
5532502c107SJeff Roberson 	td = mtx_owner(m);
5542502c107SJeff Roberson 
5552502c107SJeff Roberson 	/* If the mutex is unlocked, try again. */
5562502c107SJeff Roberson 	if (td == NULL)
5572502c107SJeff Roberson 		return;
558b95b98b0SKonstantin Belousov 
5592502c107SJeff Roberson 	printf( "spin lock %p (%s) held by %p (tid %d) too long\n",
5602502c107SJeff Roberson 	    m, m->lock_object.lo_name, td, td->td_tid);
5612502c107SJeff Roberson #ifdef WITNESS
56298332c8cSAttilio Rao 	witness_display_spinlock(&m->lock_object, td, printf);
5632502c107SJeff Roberson #endif
5642502c107SJeff Roberson 	panic("spin lock held too long");
5652502c107SJeff Roberson }
5662502c107SJeff Roberson 
567b95b98b0SKonstantin Belousov #ifdef SMP
5689ed346baSBosko Milekic /*
5697f44c618SAttilio Rao  * _mtx_lock_spin_cookie: the tougher part of acquiring an MTX_SPIN lock.
5709ed346baSBosko Milekic  *
5719ed346baSBosko Milekic  * This is only called if we need to actually spin for the lock. Recursion
5729ed346baSBosko Milekic  * is handled inline.
5739ed346baSBosko Milekic  */
5749ed346baSBosko Milekic void
5757f44c618SAttilio Rao _mtx_lock_spin_cookie(volatile uintptr_t *c, uintptr_t tid, int opts,
5767f44c618SAttilio Rao     const char *file, int line)
57736412d79SJohn Baldwin {
5787f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
5791723a064SJeff Roberson 	int i = 0;
5801723a064SJeff Roberson #ifdef LOCK_PROFILING
5811723a064SJeff Roberson 	int contested = 0;
58270fe8436SKip Macy 	uint64_t waittime = 0;
5831723a064SJeff Roberson #endif
584076dd8ebSAndriy Gapon #ifdef KDTRACE_HOOKS
585076dd8ebSAndriy Gapon 	int64_t spin_time = 0;
586076dd8ebSAndriy Gapon #endif
58736412d79SJohn Baldwin 
58835370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
58935370593SAndriy Gapon 		return;
59035370593SAndriy Gapon 
5917f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
5927f44c618SAttilio Rao 
593aa89d8cdSJohn Baldwin 	if (LOCK_LOG_TEST(&m->lock_object, opts))
5945746a1d8SBosko Milekic 		CTR1(KTR_LOCK, "_mtx_lock_spin: %p spinning", m);
5952cba8dd3SJohn Baldwin 	KTR_STATE1(KTR_SCHED, "thread", sched_tdname((struct thread *)tid),
5962cba8dd3SJohn Baldwin 	    "spinning", "lockname:\"%s\"", m->lock_object.lo_name);
5979ed346baSBosko Milekic 
598f5f9340bSFabien Thomas #ifdef HWPMC_HOOKS
599f5f9340bSFabien Thomas 	PMC_SOFT_CALL( , , lock, failed);
600f5f9340bSFabien Thomas #endif
60170fe8436SKip Macy 	lock_profile_obtain_lock_failed(&m->lock_object, &contested, &waittime);
602076dd8ebSAndriy Gapon #ifdef KDTRACE_HOOKS
603e2b25737SMark Johnston 	spin_time -= lockstat_nsecs(&m->lock_object);
604076dd8ebSAndriy Gapon #endif
605961135eaSJohn Baldwin 	while (!_mtx_obtain_lock(m, tid)) {
6069ed346baSBosko Milekic 
6077141f2adSJohn Baldwin 		/* Give interrupts a chance while we spin. */
608c6a37e84SJohn Baldwin 		spinlock_exit();
60936412d79SJohn Baldwin 		while (m->mtx_lock != MTX_UNOWNED) {
610703fc290SJohn Baldwin 			if (i++ < 10000000) {
6119f1b87f1SMaxime Henrion 				cpu_spinwait();
61236412d79SJohn Baldwin 				continue;
613703fc290SJohn Baldwin 			}
6140fa2168bSJohn Baldwin 			if (i < 60000000 || kdb_active || panicstr != NULL)
61536412d79SJohn Baldwin 				DELAY(1);
6162502c107SJeff Roberson 			else
6172502c107SJeff Roberson 				_mtx_lock_spin_failed(m);
6189f1b87f1SMaxime Henrion 			cpu_spinwait();
61936412d79SJohn Baldwin 		}
620c6a37e84SJohn Baldwin 		spinlock_enter();
62136412d79SJohn Baldwin 	}
622076dd8ebSAndriy Gapon #ifdef KDTRACE_HOOKS
623e2b25737SMark Johnston 	spin_time += lockstat_nsecs(&m->lock_object);
624076dd8ebSAndriy Gapon #endif
62536412d79SJohn Baldwin 
626aa89d8cdSJohn Baldwin 	if (LOCK_LOG_TEST(&m->lock_object, opts))
6279ed346baSBosko Milekic 		CTR1(KTR_LOCK, "_mtx_lock_spin: %p spin done", m);
6282cba8dd3SJohn Baldwin 	KTR_STATE0(KTR_SCHED, "thread", sched_tdname((struct thread *)tid),
6292cba8dd3SJohn Baldwin 	    "running");
6309ed346baSBosko Milekic 
631c6d48c87SMark Johnston #ifdef KDTRACE_HOOKS
632*32cd0147SMark Johnston 	LOCKSTAT_PROFILE_OBTAIN_LOCK_SUCCESS(spin__acquire, m,
633*32cd0147SMark Johnston 	    contested, waittime, file, line);
634e2b25737SMark Johnston 	if (spin_time != 0)
635*32cd0147SMark Johnston 		LOCKSTAT_RECORD1(spin__spin, m, spin_time);
636c6d48c87SMark Johnston #endif
63736412d79SJohn Baldwin }
63833fb8a38SJohn Baldwin #endif /* SMP */
63936412d79SJohn Baldwin 
6402502c107SJeff Roberson void
641ccdf2333SAttilio Rao thread_lock_flags_(struct thread *td, int opts, const char *file, int line)
6422502c107SJeff Roberson {
6432502c107SJeff Roberson 	struct mtx *m;
6442502c107SJeff Roberson 	uintptr_t tid;
6451723a064SJeff Roberson 	int i;
6461723a064SJeff Roberson #ifdef LOCK_PROFILING
6471723a064SJeff Roberson 	int contested = 0;
6481723a064SJeff Roberson 	uint64_t waittime = 0;
6491723a064SJeff Roberson #endif
650a5aedd68SStacey Son #ifdef KDTRACE_HOOKS
651076dd8ebSAndriy Gapon 	int64_t spin_time = 0;
652a5aedd68SStacey Son #endif
6532502c107SJeff Roberson 
6541723a064SJeff Roberson 	i = 0;
6552502c107SJeff Roberson 	tid = (uintptr_t)curthread;
65635370593SAndriy Gapon 
65735370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
65835370593SAndriy Gapon 		return;
65935370593SAndriy Gapon 
660076dd8ebSAndriy Gapon #ifdef KDTRACE_HOOKS
661e2b25737SMark Johnston 	spin_time -= lockstat_nsecs(&td->td_lock->lock_object);
662076dd8ebSAndriy Gapon #endif
6632502c107SJeff Roberson 	for (;;) {
6642502c107SJeff Roberson retry:
6652502c107SJeff Roberson 		spinlock_enter();
666710eacdcSJeff Roberson 		m = td->td_lock;
66713c85a48SJohn Baldwin 		KASSERT(m->mtx_lock != MTX_DESTROYED,
66813c85a48SJohn Baldwin 		    ("thread_lock() of destroyed mutex @ %s:%d", file, line));
66913c85a48SJohn Baldwin 		KASSERT(LOCK_CLASS(&m->lock_object) == &lock_class_mtx_spin,
67013c85a48SJohn Baldwin 		    ("thread_lock() of sleep mutex %s @ %s:%d",
67113c85a48SJohn Baldwin 		    m->lock_object.lo_name, file, line));
672ad69e26bSJohn Baldwin 		if (mtx_owned(m))
673ad69e26bSJohn Baldwin 			KASSERT((m->lock_object.lo_flags & LO_RECURSABLE) != 0,
674ad69e26bSJohn Baldwin 	    ("thread_lock: recursed on non-recursive mutex %s @ %s:%d\n",
675ad69e26bSJohn Baldwin 			    m->lock_object.lo_name, file, line));
6762502c107SJeff Roberson 		WITNESS_CHECKORDER(&m->lock_object,
67741313430SJohn Baldwin 		    opts | LOP_NEWORDER | LOP_EXCLUSIVE, file, line, NULL);
678961135eaSJohn Baldwin 		while (!_mtx_obtain_lock(m, tid)) {
6792502c107SJeff Roberson 			if (m->mtx_lock == tid) {
6802502c107SJeff Roberson 				m->mtx_recurse++;
6812502c107SJeff Roberson 				break;
6822502c107SJeff Roberson 			}
683f5f9340bSFabien Thomas #ifdef HWPMC_HOOKS
684f5f9340bSFabien Thomas 			PMC_SOFT_CALL( , , lock, failed);
685f5f9340bSFabien Thomas #endif
686eea4f254SJeff Roberson 			lock_profile_obtain_lock_failed(&m->lock_object,
687eea4f254SJeff Roberson 			    &contested, &waittime);
6882502c107SJeff Roberson 			/* Give interrupts a chance while we spin. */
6892502c107SJeff Roberson 			spinlock_exit();
6902502c107SJeff Roberson 			while (m->mtx_lock != MTX_UNOWNED) {
6912502c107SJeff Roberson 				if (i++ < 10000000)
6922502c107SJeff Roberson 					cpu_spinwait();
6932502c107SJeff Roberson 				else if (i < 60000000 ||
6942502c107SJeff Roberson 				    kdb_active || panicstr != NULL)
6952502c107SJeff Roberson 					DELAY(1);
6962502c107SJeff Roberson 				else
6972502c107SJeff Roberson 					_mtx_lock_spin_failed(m);
6982502c107SJeff Roberson 				cpu_spinwait();
6992502c107SJeff Roberson 				if (m != td->td_lock)
7002502c107SJeff Roberson 					goto retry;
7012502c107SJeff Roberson 			}
7022502c107SJeff Roberson 			spinlock_enter();
7032502c107SJeff Roberson 		}
7042502c107SJeff Roberson 		if (m == td->td_lock)
7052502c107SJeff Roberson 			break;
706961135eaSJohn Baldwin 		__mtx_unlock_spin(m);	/* does spinlock_exit() */
7072502c107SJeff Roberson 	}
708076dd8ebSAndriy Gapon #ifdef KDTRACE_HOOKS
709e2b25737SMark Johnston 	spin_time += lockstat_nsecs(&m->lock_object);
710076dd8ebSAndriy Gapon #endif
711eea4f254SJeff Roberson 	if (m->mtx_recurse == 0)
712*32cd0147SMark Johnston 		LOCKSTAT_PROFILE_OBTAIN_LOCK_SUCCESS(spin__acquire, m,
713*32cd0147SMark Johnston 		    contested, waittime, file, line);
71413c85a48SJohn Baldwin 	LOCK_LOG_LOCK("LOCK", &m->lock_object, opts, m->mtx_recurse, file,
71513c85a48SJohn Baldwin 	    line);
7162502c107SJeff Roberson 	WITNESS_LOCK(&m->lock_object, opts | LOP_EXCLUSIVE, file, line);
717*32cd0147SMark Johnston 	LOCKSTAT_RECORD1(thread__spin, m, spin_time);
7182502c107SJeff Roberson }
7192502c107SJeff Roberson 
7202502c107SJeff Roberson struct mtx *
7212502c107SJeff Roberson thread_lock_block(struct thread *td)
7222502c107SJeff Roberson {
7232502c107SJeff Roberson 	struct mtx *lock;
7242502c107SJeff Roberson 
7252502c107SJeff Roberson 	THREAD_LOCK_ASSERT(td, MA_OWNED);
726710eacdcSJeff Roberson 	lock = td->td_lock;
7272502c107SJeff Roberson 	td->td_lock = &blocked_lock;
7282502c107SJeff Roberson 	mtx_unlock_spin(lock);
7292502c107SJeff Roberson 
7302502c107SJeff Roberson 	return (lock);
7312502c107SJeff Roberson }
7322502c107SJeff Roberson 
7332502c107SJeff Roberson void
7342502c107SJeff Roberson thread_lock_unblock(struct thread *td, struct mtx *new)
7352502c107SJeff Roberson {
7362502c107SJeff Roberson 	mtx_assert(new, MA_OWNED);
7372502c107SJeff Roberson 	MPASS(td->td_lock == &blocked_lock);
73865d32cd8SMatt Jacob 	atomic_store_rel_ptr((volatile void *)&td->td_lock, (uintptr_t)new);
7392502c107SJeff Roberson }
7402502c107SJeff Roberson 
7412502c107SJeff Roberson void
7422502c107SJeff Roberson thread_lock_set(struct thread *td, struct mtx *new)
7432502c107SJeff Roberson {
7442502c107SJeff Roberson 	struct mtx *lock;
7452502c107SJeff Roberson 
7462502c107SJeff Roberson 	mtx_assert(new, MA_OWNED);
7472502c107SJeff Roberson 	THREAD_LOCK_ASSERT(td, MA_OWNED);
748710eacdcSJeff Roberson 	lock = td->td_lock;
7492502c107SJeff Roberson 	td->td_lock = new;
7502502c107SJeff Roberson 	mtx_unlock_spin(lock);
7512502c107SJeff Roberson }
7522502c107SJeff Roberson 
7539ed346baSBosko Milekic /*
7547f44c618SAttilio Rao  * __mtx_unlock_sleep: the tougher part of releasing an MTX_DEF lock.
7559ed346baSBosko Milekic  *
7569ed346baSBosko Milekic  * We are only called here if the lock is recursed or contested (i.e. we
7579ed346baSBosko Milekic  * need to wake up a blocked thread).
7589ed346baSBosko Milekic  */
75936412d79SJohn Baldwin void
7607f44c618SAttilio Rao __mtx_unlock_sleep(volatile uintptr_t *c, int opts, const char *file, int line)
76136412d79SJohn Baldwin {
7627f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
763961a7b24SJohn Baldwin 	struct turnstile *ts;
7649ed346baSBosko Milekic 
76535370593SAndriy Gapon 	if (SCHEDULER_STOPPED())
76635370593SAndriy Gapon 		return;
76735370593SAndriy Gapon 
7687f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
7697f44c618SAttilio Rao 
77008812b39SBosko Milekic 	if (mtx_recursed(m)) {
77136412d79SJohn Baldwin 		if (--(m->mtx_recurse) == 0)
77208812b39SBosko Milekic 			atomic_clear_ptr(&m->mtx_lock, MTX_RECURSED);
773aa89d8cdSJohn Baldwin 		if (LOCK_LOG_TEST(&m->lock_object, opts))
7749ed346baSBosko Milekic 			CTR1(KTR_LOCK, "_mtx_unlock_sleep: %p unrecurse", m);
77536412d79SJohn Baldwin 		return;
77636412d79SJohn Baldwin 	}
7779ed346baSBosko Milekic 
7782502c107SJeff Roberson 	/*
7792502c107SJeff Roberson 	 * We have to lock the chain before the turnstile so this turnstile
7802502c107SJeff Roberson 	 * can be removed from the hash list if it is empty.
7812502c107SJeff Roberson 	 */
7822502c107SJeff Roberson 	turnstile_chain_lock(&m->lock_object);
783aa89d8cdSJohn Baldwin 	ts = turnstile_lookup(&m->lock_object);
784aa89d8cdSJohn Baldwin 	if (LOCK_LOG_TEST(&m->lock_object, opts))
7859ed346baSBosko Milekic 		CTR1(KTR_LOCK, "_mtx_unlock_sleep: %p contested", m);
786961a7b24SJohn Baldwin 	MPASS(ts != NULL);
7877aa4f685SJohn Baldwin 	turnstile_broadcast(ts, TS_EXCLUSIVE_QUEUE);
788961135eaSJohn Baldwin 	_mtx_release_lock_quick(m);
789bf9c6c31SJohn Baldwin 
7902502c107SJeff Roberson 	/*
7912502c107SJeff Roberson 	 * This turnstile is now no longer associated with the mutex.  We can
7922502c107SJeff Roberson 	 * unlock the chain lock so a new turnstile may take it's place.
7932502c107SJeff Roberson 	 */
7947aa4f685SJohn Baldwin 	turnstile_unpend(ts, TS_EXCLUSIVE_LOCK);
7952502c107SJeff Roberson 	turnstile_chain_unlock(&m->lock_object);
7969ed346baSBosko Milekic }
7979ed346baSBosko Milekic 
7989ed346baSBosko Milekic /*
7999ed346baSBosko Milekic  * All the unlocking of MTX_SPIN locks is done inline.
800961135eaSJohn Baldwin  * See the __mtx_unlock_spin() macro for the details.
8019ed346baSBosko Milekic  */
8029ed346baSBosko Milekic 
8039ed346baSBosko Milekic /*
80415ec816aSJohn Baldwin  * The backing function for the INVARIANTS-enabled mtx_assert()
8059ed346baSBosko Milekic  */
8061103f3b0SJohn Baldwin #ifdef INVARIANT_SUPPORT
8070cde2e34SJason Evans void
8087f44c618SAttilio Rao __mtx_assert(const volatile uintptr_t *c, int what, const char *file, int line)
8090cde2e34SJason Evans {
8107f44c618SAttilio Rao 	const struct mtx *m;
8115cb0fbe4SJohn Baldwin 
8121126349aSPaul Saab 	if (panicstr != NULL || dumping)
8135cb0fbe4SJohn Baldwin 		return;
8147f44c618SAttilio Rao 
8157f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
8167f44c618SAttilio Rao 
817a10f4966SJake Burkholder 	switch (what) {
8180cde2e34SJason Evans 	case MA_OWNED:
8190cde2e34SJason Evans 	case MA_OWNED | MA_RECURSED:
8200cde2e34SJason Evans 	case MA_OWNED | MA_NOTRECURSED:
821a10f4966SJake Burkholder 		if (!mtx_owned(m))
8220cde2e34SJason Evans 			panic("mutex %s not owned at %s:%d",
823aa89d8cdSJohn Baldwin 			    m->lock_object.lo_name, file, line);
824a10f4966SJake Burkholder 		if (mtx_recursed(m)) {
825a10f4966SJake Burkholder 			if ((what & MA_NOTRECURSED) != 0)
8260cde2e34SJason Evans 				panic("mutex %s recursed at %s:%d",
827aa89d8cdSJohn Baldwin 				    m->lock_object.lo_name, file, line);
828a10f4966SJake Burkholder 		} else if ((what & MA_RECURSED) != 0) {
8290cde2e34SJason Evans 			panic("mutex %s unrecursed at %s:%d",
830aa89d8cdSJohn Baldwin 			    m->lock_object.lo_name, file, line);
8310cde2e34SJason Evans 		}
8320cde2e34SJason Evans 		break;
8330cde2e34SJason Evans 	case MA_NOTOWNED:
834a10f4966SJake Burkholder 		if (mtx_owned(m))
8350cde2e34SJason Evans 			panic("mutex %s owned at %s:%d",
836aa89d8cdSJohn Baldwin 			    m->lock_object.lo_name, file, line);
8370cde2e34SJason Evans 		break;
8380cde2e34SJason Evans 	default:
83956771ca7SJason Evans 		panic("unknown mtx_assert at %s:%d", file, line);
8400cde2e34SJason Evans 	}
8410cde2e34SJason Evans }
8420cde2e34SJason Evans #endif
8430cde2e34SJason Evans 
8449ed346baSBosko Milekic /*
8459ed346baSBosko Milekic  * The MUTEX_DEBUG-enabled mtx_validate()
84619284646SJohn Baldwin  *
84719284646SJohn Baldwin  * Most of these checks have been moved off into the LO_INITIALIZED flag
84819284646SJohn Baldwin  * maintained by the witness code.
8499ed346baSBosko Milekic  */
85036412d79SJohn Baldwin #ifdef MUTEX_DEBUG
85136412d79SJohn Baldwin 
8524d77a549SAlfred Perlstein void	mtx_validate(struct mtx *);
85336412d79SJohn Baldwin 
85419284646SJohn Baldwin void
85519284646SJohn Baldwin mtx_validate(struct mtx *m)
85636412d79SJohn Baldwin {
85736412d79SJohn Baldwin 
85836412d79SJohn Baldwin /*
859fa669ab7SPoul-Henning Kamp  * XXX: When kernacc() does not require Giant we can reenable this check
860fa669ab7SPoul-Henning Kamp  */
861fa669ab7SPoul-Henning Kamp #ifdef notyet
862fa669ab7SPoul-Henning Kamp 	/*
86376dcbd6fSBosko Milekic 	 * Can't call kernacc() from early init386(), especially when
86476dcbd6fSBosko Milekic 	 * initializing Giant mutex, because some stuff in kernacc()
86576dcbd6fSBosko Milekic 	 * requires Giant itself.
86676dcbd6fSBosko Milekic 	 */
867ab07087eSBosko Milekic 	if (!cold)
868ab07087eSBosko Milekic 		if (!kernacc((caddr_t)m, sizeof(m),
869ab07087eSBosko Milekic 		    VM_PROT_READ | VM_PROT_WRITE))
87019284646SJohn Baldwin 			panic("Can't read and write to mutex %p", m);
87136412d79SJohn Baldwin #endif
87236412d79SJohn Baldwin }
87336412d79SJohn Baldwin #endif
87436412d79SJohn Baldwin 
8759ed346baSBosko Milekic /*
876c27b5699SAndrew R. Reiter  * General init routine used by the MTX_SYSINIT() macro.
877c27b5699SAndrew R. Reiter  */
878c27b5699SAndrew R. Reiter void
879c27b5699SAndrew R. Reiter mtx_sysinit(void *arg)
880c27b5699SAndrew R. Reiter {
881c27b5699SAndrew R. Reiter 	struct mtx_args *margs = arg;
882c27b5699SAndrew R. Reiter 
8837f44c618SAttilio Rao 	mtx_init((struct mtx *)margs->ma_mtx, margs->ma_desc, NULL,
8847f44c618SAttilio Rao 	    margs->ma_opts);
885c27b5699SAndrew R. Reiter }
886c27b5699SAndrew R. Reiter 
887c27b5699SAndrew R. Reiter /*
8889ed346baSBosko Milekic  * Mutex initialization routine; initialize lock `m' of type contained in
8890c88508aSJohn Baldwin  * `opts' with options contained in `opts' and name `name.'  The optional
8900c88508aSJohn Baldwin  * lock type `type' is used as a general lock category name for use with
8910c88508aSJohn Baldwin  * witness.
8929ed346baSBosko Milekic  */
89336412d79SJohn Baldwin void
8947f44c618SAttilio Rao _mtx_init(volatile uintptr_t *c, const char *name, const char *type, int opts)
89536412d79SJohn Baldwin {
8967f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
89783a81bcbSJohn Baldwin 	struct lock_class *class;
89883a81bcbSJohn Baldwin 	int flags;
8999ed346baSBosko Milekic 
9007f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
9017f44c618SAttilio Rao 
90219284646SJohn Baldwin 	MPASS((opts & ~(MTX_SPIN | MTX_QUIET | MTX_RECURSE |
903fd07ddcfSDmitry Chagin 	    MTX_NOWITNESS | MTX_DUPOK | MTX_NOPROFILE | MTX_NEW)) == 0);
904353998acSAttilio Rao 	ASSERT_ATOMIC_LOAD_PTR(m->mtx_lock,
905353998acSAttilio Rao 	    ("%s: mtx_lock not aligned for %s: %p", __func__, name,
906353998acSAttilio Rao 	    &m->mtx_lock));
9079ed346baSBosko Milekic 
90836412d79SJohn Baldwin #ifdef MUTEX_DEBUG
9099ed346baSBosko Milekic 	/* Diagnostic and error correction */
91019284646SJohn Baldwin 	mtx_validate(m);
9116936206eSJohn Baldwin #endif
91236412d79SJohn Baldwin 
91383a81bcbSJohn Baldwin 	/* Determine lock class and lock flags. */
91419284646SJohn Baldwin 	if (opts & MTX_SPIN)
91583a81bcbSJohn Baldwin 		class = &lock_class_mtx_spin;
91619284646SJohn Baldwin 	else
91783a81bcbSJohn Baldwin 		class = &lock_class_mtx_sleep;
91883a81bcbSJohn Baldwin 	flags = 0;
91919284646SJohn Baldwin 	if (opts & MTX_QUIET)
92083a81bcbSJohn Baldwin 		flags |= LO_QUIET;
92119284646SJohn Baldwin 	if (opts & MTX_RECURSE)
92283a81bcbSJohn Baldwin 		flags |= LO_RECURSABLE;
92319284646SJohn Baldwin 	if ((opts & MTX_NOWITNESS) == 0)
92483a81bcbSJohn Baldwin 		flags |= LO_WITNESS;
925f22a4b62SJeff Roberson 	if (opts & MTX_DUPOK)
92683a81bcbSJohn Baldwin 		flags |= LO_DUPOK;
9277c0435b9SKip Macy 	if (opts & MTX_NOPROFILE)
9287c0435b9SKip Macy 		flags |= LO_NOPROFILE;
929fd07ddcfSDmitry Chagin 	if (opts & MTX_NEW)
930fd07ddcfSDmitry Chagin 		flags |= LO_NEW;
93119284646SJohn Baldwin 
93283a81bcbSJohn Baldwin 	/* Initialize mutex. */
933b5fb43e5SJohn Baldwin 	lock_init(&m->lock_object, class, name, type, flags);
934b5fb43e5SJohn Baldwin 
93519284646SJohn Baldwin 	m->mtx_lock = MTX_UNOWNED;
93683a81bcbSJohn Baldwin 	m->mtx_recurse = 0;
93736412d79SJohn Baldwin }
93836412d79SJohn Baldwin 
9399ed346baSBosko Milekic /*
94019284646SJohn Baldwin  * Remove lock `m' from all_mtx queue.  We don't allow MTX_QUIET to be
94119284646SJohn Baldwin  * passed in as a flag here because if the corresponding mtx_init() was
94219284646SJohn Baldwin  * called with MTX_QUIET set, then it will already be set in the mutex's
94319284646SJohn Baldwin  * flags.
9449ed346baSBosko Milekic  */
94536412d79SJohn Baldwin void
9467f44c618SAttilio Rao _mtx_destroy(volatile uintptr_t *c)
94736412d79SJohn Baldwin {
9487f44c618SAttilio Rao 	struct mtx *m;
9497f44c618SAttilio Rao 
9507f44c618SAttilio Rao 	m = mtxlock2mtx(c);
95136412d79SJohn Baldwin 
95219284646SJohn Baldwin 	if (!mtx_owned(m))
95319284646SJohn Baldwin 		MPASS(mtx_unowned(m));
95419284646SJohn Baldwin 	else {
95508812b39SBosko Milekic 		MPASS((m->mtx_lock & (MTX_RECURSED|MTX_CONTESTED)) == 0);
9569ed346baSBosko Milekic 
957861a2308SScott Long 		/* Perform the non-mtx related part of mtx_unlock_spin(). */
958aa89d8cdSJohn Baldwin 		if (LOCK_CLASS(&m->lock_object) == &lock_class_mtx_spin)
959861a2308SScott Long 			spinlock_exit();
960764e4d54SJohn Baldwin 		else
961764e4d54SJohn Baldwin 			curthread->td_locks--;
962861a2308SScott Long 
963d3df4af3SJeff Roberson 		lock_profile_release_lock(&m->lock_object);
96419284646SJohn Baldwin 		/* Tell witness this isn't locked to make it happy. */
965aa89d8cdSJohn Baldwin 		WITNESS_UNLOCK(&m->lock_object, LOP_EXCLUSIVE, __FILE__,
966c86b6ff5SJohn Baldwin 		    __LINE__);
96736412d79SJohn Baldwin 	}
9680384fff8SJason Evans 
969186abbd7SJohn Baldwin 	m->mtx_lock = MTX_DESTROYED;
970aa89d8cdSJohn Baldwin 	lock_destroy(&m->lock_object);
9710384fff8SJason Evans }
972d23f5958SMatthew Dillon 
973d23f5958SMatthew Dillon /*
974c53c013bSJohn Baldwin  * Intialize the mutex code and system mutexes.  This is called from the MD
975c53c013bSJohn Baldwin  * startup code prior to mi_startup().  The per-CPU data space needs to be
976c53c013bSJohn Baldwin  * setup before this is called.
977c53c013bSJohn Baldwin  */
978c53c013bSJohn Baldwin void
979c53c013bSJohn Baldwin mutex_init(void)
980c53c013bSJohn Baldwin {
981c53c013bSJohn Baldwin 
982961a7b24SJohn Baldwin 	/* Setup turnstiles so that sleep mutexes work. */
983961a7b24SJohn Baldwin 	init_turnstiles();
984961a7b24SJohn Baldwin 
985c53c013bSJohn Baldwin 	/*
986c53c013bSJohn Baldwin 	 * Initialize mutexes.
987c53c013bSJohn Baldwin 	 */
9880c88508aSJohn Baldwin 	mtx_init(&Giant, "Giant", NULL, MTX_DEF | MTX_RECURSE);
9892502c107SJeff Roberson 	mtx_init(&blocked_lock, "blocked lock", NULL, MTX_SPIN);
9902502c107SJeff Roberson 	blocked_lock.mtx_lock = 0xdeadc0de;	/* Always blocked. */
9910c88508aSJohn Baldwin 	mtx_init(&proc0.p_mtx, "process lock", NULL, MTX_DEF | MTX_DUPOK);
9926afb32fcSKonstantin Belousov 	mtx_init(&proc0.p_slock, "process slock", NULL, MTX_SPIN);
9935c7bebf9SKonstantin Belousov 	mtx_init(&proc0.p_statmtx, "pstatl", NULL, MTX_SPIN);
9945c7bebf9SKonstantin Belousov 	mtx_init(&proc0.p_itimmtx, "pitiml", NULL, MTX_SPIN);
9955c7bebf9SKonstantin Belousov 	mtx_init(&proc0.p_profmtx, "pprofl", NULL, MTX_SPIN);
9968c4b6380SJohn Baldwin 	mtx_init(&devmtx, "cdev", NULL, MTX_DEF);
997c53c013bSJohn Baldwin 	mtx_lock(&Giant);
998c53c013bSJohn Baldwin }
999d272fe53SJohn Baldwin 
1000d272fe53SJohn Baldwin #ifdef DDB
1001d272fe53SJohn Baldwin void
1002d576deedSPawel Jakub Dawidek db_show_mtx(const struct lock_object *lock)
1003d272fe53SJohn Baldwin {
1004d272fe53SJohn Baldwin 	struct thread *td;
1005d576deedSPawel Jakub Dawidek 	const struct mtx *m;
1006d272fe53SJohn Baldwin 
1007d576deedSPawel Jakub Dawidek 	m = (const struct mtx *)lock;
1008d272fe53SJohn Baldwin 
1009d272fe53SJohn Baldwin 	db_printf(" flags: {");
101083a81bcbSJohn Baldwin 	if (LOCK_CLASS(lock) == &lock_class_mtx_spin)
1011d272fe53SJohn Baldwin 		db_printf("SPIN");
1012d272fe53SJohn Baldwin 	else
1013d272fe53SJohn Baldwin 		db_printf("DEF");
1014aa89d8cdSJohn Baldwin 	if (m->lock_object.lo_flags & LO_RECURSABLE)
1015d272fe53SJohn Baldwin 		db_printf(", RECURSE");
1016aa89d8cdSJohn Baldwin 	if (m->lock_object.lo_flags & LO_DUPOK)
1017d272fe53SJohn Baldwin 		db_printf(", DUPOK");
1018d272fe53SJohn Baldwin 	db_printf("}\n");
1019d272fe53SJohn Baldwin 	db_printf(" state: {");
1020d272fe53SJohn Baldwin 	if (mtx_unowned(m))
1021d272fe53SJohn Baldwin 		db_printf("UNOWNED");
1022c0bfd703SJohn Baldwin 	else if (mtx_destroyed(m))
1023c0bfd703SJohn Baldwin 		db_printf("DESTROYED");
1024d272fe53SJohn Baldwin 	else {
1025d272fe53SJohn Baldwin 		db_printf("OWNED");
1026d272fe53SJohn Baldwin 		if (m->mtx_lock & MTX_CONTESTED)
1027d272fe53SJohn Baldwin 			db_printf(", CONTESTED");
1028d272fe53SJohn Baldwin 		if (m->mtx_lock & MTX_RECURSED)
1029d272fe53SJohn Baldwin 			db_printf(", RECURSED");
1030d272fe53SJohn Baldwin 	}
1031d272fe53SJohn Baldwin 	db_printf("}\n");
1032c0bfd703SJohn Baldwin 	if (!mtx_unowned(m) && !mtx_destroyed(m)) {
1033d272fe53SJohn Baldwin 		td = mtx_owner(m);
1034d272fe53SJohn Baldwin 		db_printf(" owner: %p (tid %d, pid %d, \"%s\")\n", td,
1035431f8906SJulian Elischer 		    td->td_tid, td->td_proc->p_pid, td->td_name);
1036d272fe53SJohn Baldwin 		if (mtx_recursed(m))
1037d272fe53SJohn Baldwin 			db_printf(" recursed: %d\n", m->mtx_recurse);
1038d272fe53SJohn Baldwin 	}
1039d272fe53SJohn Baldwin }
1040d272fe53SJohn Baldwin #endif
1041