xref: /freebsd/sys/dev/atkbdc/atkbd.c (revision ff69096233c639f40975573a1af15e243766c932)
1617b9080SKazutaka YOKOTA /*-
2617b9080SKazutaka YOKOTA  * Copyright (c) 1999 Kazutaka YOKOTA <yokota@zodiac.mech.utsunomiya-u.ac.jp>
3617b9080SKazutaka YOKOTA  * All rights reserved.
4617b9080SKazutaka YOKOTA  *
5617b9080SKazutaka YOKOTA  * Redistribution and use in source and binary forms, with or without
6617b9080SKazutaka YOKOTA  * modification, are permitted provided that the following conditions
7617b9080SKazutaka YOKOTA  * are met:
8617b9080SKazutaka YOKOTA  * 1. Redistributions of source code must retain the above copyright
9617b9080SKazutaka YOKOTA  *    notice, this list of conditions and the following disclaimer as
10617b9080SKazutaka YOKOTA  *    the first lines of this file unmodified.
11617b9080SKazutaka YOKOTA  * 2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright
12617b9080SKazutaka YOKOTA  *    notice, this list of conditions and the following disclaimer in the
13617b9080SKazutaka YOKOTA  *    documentation and/or other materials provided with the distribution.
14617b9080SKazutaka YOKOTA  *
15617b9080SKazutaka YOKOTA  * THIS SOFTWARE IS PROVIDED BY THE AUTHORS ``AS IS'' AND ANY EXPRESS OR
16617b9080SKazutaka YOKOTA  * IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES
17617b9080SKazutaka YOKOTA  * OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE ARE DISCLAIMED.
18617b9080SKazutaka YOKOTA  * IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS BE LIABLE FOR ANY DIRECT, INDIRECT,
19617b9080SKazutaka YOKOTA  * INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES (INCLUDING, BUT
20617b9080SKazutaka YOKOTA  * NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS OR SERVICES; LOSS OF USE,
21617b9080SKazutaka YOKOTA  * DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION) HOWEVER CAUSED AND ON ANY
22617b9080SKazutaka YOKOTA  * THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT, STRICT LIABILITY, OR TORT
23617b9080SKazutaka YOKOTA  * (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE) ARISING IN ANY WAY OUT OF THE USE OF
24617b9080SKazutaka YOKOTA  * THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.
25617b9080SKazutaka YOKOTA  *
26617b9080SKazutaka YOKOTA  */
27617b9080SKazutaka YOKOTA 
28aad970f1SDavid E. O'Brien #include <sys/cdefs.h>
29aad970f1SDavid E. O'Brien __FBSDID("$FreeBSD$");
30aad970f1SDavid E. O'Brien 
31617b9080SKazutaka YOKOTA #include "opt_kbd.h"
32e9deda23SKazutaka YOKOTA #include "opt_atkbd.h"
33617b9080SKazutaka YOKOTA 
34617b9080SKazutaka YOKOTA #include <sys/param.h>
35617b9080SKazutaka YOKOTA #include <sys/systm.h>
36617b9080SKazutaka YOKOTA #include <sys/kernel.h>
37d3c87b85SKazutaka YOKOTA #include <sys/bus.h>
38617b9080SKazutaka YOKOTA #include <sys/proc.h>
39104a9b7eSAlexander Kabaev #include <sys/limits.h>
40617b9080SKazutaka YOKOTA #include <sys/malloc.h>
41617b9080SKazutaka YOKOTA 
42db3e34cbSKazutaka YOKOTA #include <machine/bus.h>
43db3e34cbSKazutaka YOKOTA #include <machine/resource.h>
44db3e34cbSKazutaka YOKOTA 
4556f5e27cSKazutaka YOKOTA #ifdef __i386__
4656f5e27cSKazutaka YOKOTA #include <machine/md_var.h>
4756f5e27cSKazutaka YOKOTA #include <machine/psl.h>
4856f5e27cSKazutaka YOKOTA #include <machine/vm86.h>
4956f5e27cSKazutaka YOKOTA #include <machine/pc/bios.h>
5056f5e27cSKazutaka YOKOTA 
5156f5e27cSKazutaka YOKOTA #include <vm/vm.h>
5256f5e27cSKazutaka YOKOTA #include <vm/pmap.h>
53092a5c45SJohn Baldwin #include <vm/vm_param.h>
5456f5e27cSKazutaka YOKOTA #endif /* __i386__ */
5556f5e27cSKazutaka YOKOTA 
5676495257SKazutaka YOKOTA #include <sys/kbio.h>
57617b9080SKazutaka YOKOTA #include <dev/kbd/kbdreg.h>
58617b9080SKazutaka YOKOTA #include <dev/kbd/atkbdreg.h>
59617b9080SKazutaka YOKOTA #include <dev/kbd/atkbdcreg.h>
60617b9080SKazutaka YOKOTA 
61f359876fSKazutaka YOKOTA #include <isa/isareg.h>
62f359876fSKazutaka YOKOTA 
63617b9080SKazutaka YOKOTA static timeout_t	atkbd_timeout;
64617b9080SKazutaka YOKOTA 
65617b9080SKazutaka YOKOTA int
66db3e34cbSKazutaka YOKOTA atkbd_probe_unit(int unit, int ctlr, int irq, int flags)
67617b9080SKazutaka YOKOTA {
68617b9080SKazutaka YOKOTA 	keyboard_switch_t *sw;
69617b9080SKazutaka YOKOTA 	int args[2];
70e9deda23SKazutaka YOKOTA 	int error;
71617b9080SKazutaka YOKOTA 
72617b9080SKazutaka YOKOTA 	sw = kbd_get_switch(ATKBD_DRIVER_NAME);
73617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (sw == NULL)
74617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENXIO;
75617b9080SKazutaka YOKOTA 
76db3e34cbSKazutaka YOKOTA 	args[0] = ctlr;
77617b9080SKazutaka YOKOTA 	args[1] = irq;
78e9deda23SKazutaka YOKOTA 	error = (*sw->probe)(unit, args, flags);
79e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (error)
80e9deda23SKazutaka YOKOTA 		return error;
81e9deda23SKazutaka YOKOTA 	return 0;
82617b9080SKazutaka YOKOTA }
83617b9080SKazutaka YOKOTA 
84617b9080SKazutaka YOKOTA int
85db3e34cbSKazutaka YOKOTA atkbd_attach_unit(int unit, keyboard_t **kbd, int ctlr, int irq, int flags)
86617b9080SKazutaka YOKOTA {
87617b9080SKazutaka YOKOTA 	keyboard_switch_t *sw;
88e9deda23SKazutaka YOKOTA 	int args[2];
89617b9080SKazutaka YOKOTA 	int error;
90617b9080SKazutaka YOKOTA 
91617b9080SKazutaka YOKOTA 	sw = kbd_get_switch(ATKBD_DRIVER_NAME);
92617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (sw == NULL)
93617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENXIO;
94617b9080SKazutaka YOKOTA 
95617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* reset, initialize and enable the device */
96db3e34cbSKazutaka YOKOTA 	args[0] = ctlr;
97e9deda23SKazutaka YOKOTA 	args[1] = irq;
98800da3b2SKazutaka YOKOTA 	*kbd = NULL;
99e9deda23SKazutaka YOKOTA 	error = (*sw->probe)(unit, args, flags);
100617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (error)
101e9deda23SKazutaka YOKOTA 		return error;
102800da3b2SKazutaka YOKOTA 	error = (*sw->init)(unit, kbd, args, flags);
103e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (error)
104e9deda23SKazutaka YOKOTA 		return error;
105800da3b2SKazutaka YOKOTA 	(*sw->enable)(*kbd);
106617b9080SKazutaka YOKOTA 
107617b9080SKazutaka YOKOTA #ifdef KBD_INSTALL_CDEV
108617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* attach a virtual keyboard cdev */
109800da3b2SKazutaka YOKOTA 	error = kbd_attach(*kbd);
110617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (error)
111617b9080SKazutaka YOKOTA 		return error;
112617b9080SKazutaka YOKOTA #endif
113617b9080SKazutaka YOKOTA 
114617b9080SKazutaka YOKOTA 	/*
115617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * This is a kludge to compensate for lost keyboard interrupts.
116617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * A similar code used to be in syscons. See below. XXX
117617b9080SKazutaka YOKOTA 	 */
118800da3b2SKazutaka YOKOTA 	atkbd_timeout(*kbd);
119617b9080SKazutaka YOKOTA 
120617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (bootverbose)
121800da3b2SKazutaka YOKOTA 		(*sw->diag)(*kbd, bootverbose);
122617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
123617b9080SKazutaka YOKOTA }
124617b9080SKazutaka YOKOTA 
125617b9080SKazutaka YOKOTA static void
126617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_timeout(void *arg)
127617b9080SKazutaka YOKOTA {
128617b9080SKazutaka YOKOTA 	keyboard_t *kbd;
129617b9080SKazutaka YOKOTA 	int s;
130617b9080SKazutaka YOKOTA 
131617b9080SKazutaka YOKOTA 	/*
1327c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * The original text of the following comments are extracted
1337c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * from syscons.c (1.287)
1347c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 *
135617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * With release 2.1 of the Xaccel server, the keyboard is left
136617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * hanging pretty often. Apparently an interrupt from the
137617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * keyboard is lost, and I don't know why (yet).
1387c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * This ugly hack calls the low-level interrupt routine if input
1397c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * is ready for the keyboard and conveniently hides the problem. XXX
1407c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 *
1417c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * Try removing anything stuck in the keyboard controller; whether
1427c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * it's a keyboard scan code or mouse data. The low-level
1437c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * interrupt routine doesn't read the mouse data directly,
1447c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * but the keyboard controller driver will, as a side effect.
145617b9080SKazutaka YOKOTA 	 */
146617b9080SKazutaka YOKOTA 	/*
1477c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * And here is bde's original comment about this:
1487c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 *
1497c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * This is necessary to handle edge triggered interrupts - if we
1507c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * returned when our IRQ is high due to unserviced input, then there
1517c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * would be no more keyboard IRQs until the keyboard is reset by
1527c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * external powers.
1537c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 *
1547c6f57a3SKazutaka YOKOTA 	 * The keyboard apparently unwedges the irq in most cases.
155617b9080SKazutaka YOKOTA 	 */
156617b9080SKazutaka YOKOTA 	s = spltty();
157617b9080SKazutaka YOKOTA 	kbd = (keyboard_t *)arg;
158617b9080SKazutaka YOKOTA 	if ((*kbdsw[kbd->kb_index]->lock)(kbd, TRUE)) {
159617b9080SKazutaka YOKOTA 		/*
160617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * We have seen the lock flag is not set. Let's reset
161617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * the flag early, otherwise the LED update routine fails
162617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * which may want the lock during the interrupt routine.
163617b9080SKazutaka YOKOTA 		 */
164617b9080SKazutaka YOKOTA 		(*kbdsw[kbd->kb_index]->lock)(kbd, FALSE);
165617b9080SKazutaka YOKOTA 		if ((*kbdsw[kbd->kb_index]->check_char)(kbd))
166e9deda23SKazutaka YOKOTA 			(*kbdsw[kbd->kb_index]->intr)(kbd, NULL);
167617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
168617b9080SKazutaka YOKOTA 	splx(s);
169617b9080SKazutaka YOKOTA 	timeout(atkbd_timeout, arg, hz/10);
170617b9080SKazutaka YOKOTA }
171617b9080SKazutaka YOKOTA 
172617b9080SKazutaka YOKOTA /* LOW-LEVEL */
173617b9080SKazutaka YOKOTA 
174617b9080SKazutaka YOKOTA #define ATKBD_DEFAULT	0
175617b9080SKazutaka YOKOTA 
176617b9080SKazutaka YOKOTA typedef struct atkbd_state {
177617b9080SKazutaka YOKOTA 	KBDC		kbdc;		/* keyboard controller */
178617b9080SKazutaka YOKOTA 					/* XXX: don't move this field; pcvt
179617b9080SKazutaka YOKOTA 					 * expects `kbdc' to be the first
180617b9080SKazutaka YOKOTA 					 * field in this structure. */
181617b9080SKazutaka YOKOTA 	int		ks_mode;	/* input mode (K_XLATE,K_RAW,K_CODE) */
182617b9080SKazutaka YOKOTA 	int		ks_flags;	/* flags */
183617b9080SKazutaka YOKOTA #define COMPOSE		(1 << 0)
184e9deda23SKazutaka YOKOTA 	int		ks_polling;
185617b9080SKazutaka YOKOTA 	int		ks_state;	/* shift/lock key state */
186617b9080SKazutaka YOKOTA 	int		ks_accents;	/* accent key index (> 0) */
187617b9080SKazutaka YOKOTA 	u_int		ks_composed_char; /* composed char code (> 0) */
188617b9080SKazutaka YOKOTA 	u_char		ks_prefix;	/* AT scan code prefix */
189617b9080SKazutaka YOKOTA } atkbd_state_t;
190617b9080SKazutaka YOKOTA 
191617b9080SKazutaka YOKOTA /* keyboard driver declaration */
192617b9080SKazutaka YOKOTA static int		atkbd_configure(int flags);
193617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_probe_t	atkbd_probe;
194617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_init_t	atkbd_init;
195617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_term_t	atkbd_term;
196617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_intr_t	atkbd_intr;
197617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_test_if_t	atkbd_test_if;
198617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_enable_t	atkbd_enable;
199617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_disable_t	atkbd_disable;
200617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_read_t	atkbd_read;
201617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_check_t	atkbd_check;
202617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_read_char_t	atkbd_read_char;
203617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_check_char_t	atkbd_check_char;
204617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_ioctl_t	atkbd_ioctl;
205617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_lock_t	atkbd_lock;
206617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_clear_state_t atkbd_clear_state;
207617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_get_state_t	atkbd_get_state;
208617b9080SKazutaka YOKOTA static kbd_set_state_t	atkbd_set_state;
209e9deda23SKazutaka YOKOTA static kbd_poll_mode_t	atkbd_poll;
210617b9080SKazutaka YOKOTA 
21151da11a2SMark Murray static keyboard_switch_t atkbdsw = {
212617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_probe,
213617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_init,
214617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_term,
215617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_intr,
216617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_test_if,
217617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_enable,
218617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_disable,
219617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_read,
220617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_check,
221617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_read_char,
222617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_check_char,
223617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_ioctl,
224617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_lock,
225617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_clear_state,
226617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_get_state,
227617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_set_state,
228617b9080SKazutaka YOKOTA 	genkbd_get_fkeystr,
229e9deda23SKazutaka YOKOTA 	atkbd_poll,
230617b9080SKazutaka YOKOTA 	genkbd_diag,
231617b9080SKazutaka YOKOTA };
232617b9080SKazutaka YOKOTA 
233617b9080SKazutaka YOKOTA KEYBOARD_DRIVER(atkbd, atkbdsw, atkbd_configure);
234617b9080SKazutaka YOKOTA 
235617b9080SKazutaka YOKOTA /* local functions */
23656f5e27cSKazutaka YOKOTA static int		get_typematic(keyboard_t *kbd);
237617b9080SKazutaka YOKOTA static int		setup_kbd_port(KBDC kbdc, int port, int intr);
238617b9080SKazutaka YOKOTA static int		get_kbd_echo(KBDC kbdc);
239617b9080SKazutaka YOKOTA static int		probe_keyboard(KBDC kbdc, int flags);
240617b9080SKazutaka YOKOTA static int		init_keyboard(KBDC kbdc, int *type, int flags);
241617b9080SKazutaka YOKOTA static int		write_kbd(KBDC kbdc, int command, int data);
242617b9080SKazutaka YOKOTA static int		get_kbd_id(KBDC kbdc);
243e9deda23SKazutaka YOKOTA static int		typematic(int delay, int rate);
24457995893SKazutaka YOKOTA static int		typematic_delay(int delay);
24557995893SKazutaka YOKOTA static int		typematic_rate(int rate);
246617b9080SKazutaka YOKOTA 
247617b9080SKazutaka YOKOTA /* local variables */
248617b9080SKazutaka YOKOTA 
249617b9080SKazutaka YOKOTA /* the initial key map, accent map and fkey strings */
250e9deda23SKazutaka YOKOTA #ifdef ATKBD_DFLT_KEYMAP
251e9deda23SKazutaka YOKOTA #define KBD_DFLT_KEYMAP
252e9deda23SKazutaka YOKOTA #include "atkbdmap.h"
253e9deda23SKazutaka YOKOTA #endif
254f359876fSKazutaka YOKOTA #include <dev/kbd/kbdtables.h>
255617b9080SKazutaka YOKOTA 
256617b9080SKazutaka YOKOTA /* structures for the default keyboard */
257617b9080SKazutaka YOKOTA static keyboard_t	default_kbd;
258617b9080SKazutaka YOKOTA static atkbd_state_t	default_kbd_state;
259617b9080SKazutaka YOKOTA static keymap_t		default_keymap;
260617b9080SKazutaka YOKOTA static accentmap_t	default_accentmap;
261617b9080SKazutaka YOKOTA static fkeytab_t	default_fkeytab[NUM_FKEYS];
262617b9080SKazutaka YOKOTA 
263617b9080SKazutaka YOKOTA /*
264617b9080SKazutaka YOKOTA  * The back door to the keyboard driver!
265617b9080SKazutaka YOKOTA  * This function is called by the console driver, via the kbdio module,
266617b9080SKazutaka YOKOTA  * to tickle keyboard drivers when the low-level console is being initialized.
267617b9080SKazutaka YOKOTA  * Almost nothing in the kernel has been initialied yet.  Try to probe
268617b9080SKazutaka YOKOTA  * keyboards if possible.
2692bb113d0SJeroen Ruigrok van der Werven  * NOTE: because of the way the low-level console is initialized, this routine
270617b9080SKazutaka YOKOTA  * may be called more than once!!
271617b9080SKazutaka YOKOTA  */
272617b9080SKazutaka YOKOTA static int
273617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_configure(int flags)
274617b9080SKazutaka YOKOTA {
275617b9080SKazutaka YOKOTA 	keyboard_t *kbd;
276617b9080SKazutaka YOKOTA 	int arg[2];
277e9deda23SKazutaka YOKOTA 	int i;
278617b9080SKazutaka YOKOTA 
27929e59d7dSKazutaka YOKOTA 	/* probe the keyboard controller */
28029e59d7dSKazutaka YOKOTA 	atkbdc_configure();
28129e59d7dSKazutaka YOKOTA 
282e9deda23SKazutaka YOKOTA 	/* if the driver is disabled, unregister the keyboard if any */
2838a9bc9c0SJohn Baldwin 	if (resource_disabled("atkbd", ATKBD_DEFAULT)) {
284e9deda23SKazutaka YOKOTA 		i = kbd_find_keyboard(ATKBD_DRIVER_NAME, ATKBD_DEFAULT);
285e9deda23SKazutaka YOKOTA 		if (i >= 0) {
286e9deda23SKazutaka YOKOTA 			kbd = kbd_get_keyboard(i);
287e9deda23SKazutaka YOKOTA 			kbd_unregister(kbd);
288e9deda23SKazutaka YOKOTA 			kbd->kb_flags &= ~KB_REGISTERED;
289e9deda23SKazutaka YOKOTA 		}
29029e59d7dSKazutaka YOKOTA 		return 0;
291e9deda23SKazutaka YOKOTA 	}
29257600c23SKazutaka YOKOTA 
29357600c23SKazutaka YOKOTA 	/* XXX: a kludge to obtain the device configuration flags */
29457600c23SKazutaka YOKOTA 	if (resource_int_value("atkbd", ATKBD_DEFAULT, "flags", &i) == 0)
29557600c23SKazutaka YOKOTA 		flags |= i;
296617b9080SKazutaka YOKOTA 
297617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* probe the default keyboard */
298617b9080SKazutaka YOKOTA 	arg[0] = -1;
299617b9080SKazutaka YOKOTA 	arg[1] = -1;
300e9deda23SKazutaka YOKOTA 	kbd = NULL;
301e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (atkbd_probe(ATKBD_DEFAULT, arg, flags))
302e9deda23SKazutaka YOKOTA 		return 0;
303e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (atkbd_init(ATKBD_DEFAULT, &kbd, arg, flags))
304617b9080SKazutaka YOKOTA 		return 0;
305617b9080SKazutaka YOKOTA 
306e9deda23SKazutaka YOKOTA 	/* return the number of found keyboards */
307e9deda23SKazutaka YOKOTA 	return 1;
308617b9080SKazutaka YOKOTA }
309617b9080SKazutaka YOKOTA 
310617b9080SKazutaka YOKOTA /* low-level functions */
311617b9080SKazutaka YOKOTA 
312e9deda23SKazutaka YOKOTA /* detect a keyboard */
313617b9080SKazutaka YOKOTA static int
314e9deda23SKazutaka YOKOTA atkbd_probe(int unit, void *arg, int flags)
315e9deda23SKazutaka YOKOTA {
316e9deda23SKazutaka YOKOTA 	KBDC kbdc;
317db3e34cbSKazutaka YOKOTA 	int *data = (int *)arg;	/* data[0]: controller, data[1]: irq */
318e9deda23SKazutaka YOKOTA 
319e9deda23SKazutaka YOKOTA 	/* XXX */
320e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (unit == ATKBD_DEFAULT) {
321e9deda23SKazutaka YOKOTA 		if (KBD_IS_PROBED(&default_kbd))
322e9deda23SKazutaka YOKOTA 			return 0;
323e9deda23SKazutaka YOKOTA 	}
324e9deda23SKazutaka YOKOTA 
325db3e34cbSKazutaka YOKOTA 	kbdc = atkbdc_open(data[0]);
326e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (kbdc == NULL)
327e9deda23SKazutaka YOKOTA 		return ENXIO;
328e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (probe_keyboard(kbdc, flags)) {
329e9deda23SKazutaka YOKOTA 		if (flags & KB_CONF_FAIL_IF_NO_KBD)
330e9deda23SKazutaka YOKOTA 			return ENXIO;
331e9deda23SKazutaka YOKOTA 	}
332e9deda23SKazutaka YOKOTA 	return 0;
333e9deda23SKazutaka YOKOTA }
334e9deda23SKazutaka YOKOTA 
335e9deda23SKazutaka YOKOTA /* reset and initialize the device */
336e9deda23SKazutaka YOKOTA static int
337e9deda23SKazutaka YOKOTA atkbd_init(int unit, keyboard_t **kbdp, void *arg, int flags)
338617b9080SKazutaka YOKOTA {
339617b9080SKazutaka YOKOTA 	keyboard_t *kbd;
340617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_state_t *state;
341617b9080SKazutaka YOKOTA 	keymap_t *keymap;
342617b9080SKazutaka YOKOTA 	accentmap_t *accmap;
343617b9080SKazutaka YOKOTA 	fkeytab_t *fkeymap;
344617b9080SKazutaka YOKOTA 	int fkeymap_size;
34556f5e27cSKazutaka YOKOTA 	int delay[2];
346db3e34cbSKazutaka YOKOTA 	int *data = (int *)arg;	/* data[0]: controller, data[1]: irq */
347ff690962SSam Leffler 	int error, needfree;
348617b9080SKazutaka YOKOTA 
349617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* XXX */
350617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (unit == ATKBD_DEFAULT) {
351617b9080SKazutaka YOKOTA 		*kbdp = kbd = &default_kbd;
352e9deda23SKazutaka YOKOTA 		if (KBD_IS_INITIALIZED(kbd) && KBD_IS_CONFIGURED(kbd))
353617b9080SKazutaka YOKOTA 			return 0;
354617b9080SKazutaka YOKOTA 		state = &default_kbd_state;
355617b9080SKazutaka YOKOTA 		keymap = &default_keymap;
356617b9080SKazutaka YOKOTA 		accmap = &default_accentmap;
357617b9080SKazutaka YOKOTA 		fkeymap = default_fkeytab;
358617b9080SKazutaka YOKOTA 		fkeymap_size =
359617b9080SKazutaka YOKOTA 			sizeof(default_fkeytab)/sizeof(default_fkeytab[0]);
360ff690962SSam Leffler 		needfree = 0;
361617b9080SKazutaka YOKOTA 	} else if (*kbdp == NULL) {
3627cc0979fSDavid Malone 		*kbdp = kbd = malloc(sizeof(*kbd), M_DEVBUF, M_NOWAIT | M_ZERO);
3637cc0979fSDavid Malone 		state = malloc(sizeof(*state), M_DEVBUF, M_NOWAIT | M_ZERO);
364ff690962SSam Leffler 		/* NB: these will always be initialized 'cuz !KBD_IS_PROBED */
365617b9080SKazutaka YOKOTA 		keymap = malloc(sizeof(key_map), M_DEVBUF, M_NOWAIT);
366617b9080SKazutaka YOKOTA 		accmap = malloc(sizeof(accent_map), M_DEVBUF, M_NOWAIT);
367617b9080SKazutaka YOKOTA 		fkeymap = malloc(sizeof(fkey_tab), M_DEVBUF, M_NOWAIT);
368617b9080SKazutaka YOKOTA 		fkeymap_size = sizeof(fkey_tab)/sizeof(fkey_tab[0]);
369ff690962SSam Leffler 		needfree = 1;
3707cc0979fSDavid Malone 		if ((kbd == NULL) || (state == NULL) || (keymap == NULL)
3717cc0979fSDavid Malone 		     || (accmap == NULL) || (fkeymap == NULL)) {
372ff690962SSam Leffler 			error = ENOMEM;
373ff690962SSam Leffler 			goto bad;
374617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
375e9deda23SKazutaka YOKOTA 	} else if (KBD_IS_INITIALIZED(*kbdp) && KBD_IS_CONFIGURED(*kbdp)) {
376617b9080SKazutaka YOKOTA 		return 0;
377617b9080SKazutaka YOKOTA 	} else {
378617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbd = *kbdp;
379617b9080SKazutaka YOKOTA 		state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
380617b9080SKazutaka YOKOTA 		bzero(state, sizeof(*state));
381617b9080SKazutaka YOKOTA 		keymap = kbd->kb_keymap;
382617b9080SKazutaka YOKOTA 		accmap = kbd->kb_accentmap;
383617b9080SKazutaka YOKOTA 		fkeymap = kbd->kb_fkeytab;
384617b9080SKazutaka YOKOTA 		fkeymap_size = kbd->kb_fkeytab_size;
385ff690962SSam Leffler 		needfree = 0;
386617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
387617b9080SKazutaka YOKOTA 
388e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (!KBD_IS_PROBED(kbd)) {
389db3e34cbSKazutaka YOKOTA 		state->kbdc = atkbdc_open(data[0]);
390ff690962SSam Leffler 		if (state->kbdc == NULL) {
391ff690962SSam Leffler 			error = ENXIO;
392ff690962SSam Leffler 			goto bad;
393ff690962SSam Leffler 		}
394e9deda23SKazutaka YOKOTA 		kbd_init_struct(kbd, ATKBD_DRIVER_NAME, KB_OTHER, unit, flags,
395db3e34cbSKazutaka YOKOTA 				0, 0);
396617b9080SKazutaka YOKOTA 		bcopy(&key_map, keymap, sizeof(key_map));
397617b9080SKazutaka YOKOTA 		bcopy(&accent_map, accmap, sizeof(accent_map));
398617b9080SKazutaka YOKOTA 		bcopy(fkey_tab, fkeymap,
399617b9080SKazutaka YOKOTA 		      imin(fkeymap_size*sizeof(fkeymap[0]), sizeof(fkey_tab)));
400617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbd_set_maps(kbd, keymap, accmap, fkeymap, fkeymap_size);
401617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbd->kb_data = (void *)state;
402617b9080SKazutaka YOKOTA 
403e9deda23SKazutaka YOKOTA 		if (probe_keyboard(state->kbdc, flags)) { /* shouldn't happen */
404ff690962SSam Leffler 			if (flags & KB_CONF_FAIL_IF_NO_KBD) {
405ff690962SSam Leffler 				error = ENXIO;
406ff690962SSam Leffler 				goto bad;
407ff690962SSam Leffler 			}
408617b9080SKazutaka YOKOTA 		} else {
409617b9080SKazutaka YOKOTA 			KBD_FOUND_DEVICE(kbd);
410617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
411617b9080SKazutaka YOKOTA 		atkbd_clear_state(kbd);
412617b9080SKazutaka YOKOTA 		state->ks_mode = K_XLATE;
413617b9080SKazutaka YOKOTA 		/*
414617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * FIXME: set the initial value for lock keys in ks_state
415617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * according to the BIOS data?
416617b9080SKazutaka YOKOTA 		 */
417617b9080SKazutaka YOKOTA 		KBD_PROBE_DONE(kbd);
418617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
419e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (!KBD_IS_INITIALIZED(kbd) && !(flags & KB_CONF_PROBE_ONLY)) {
4206c6028ffSKazutaka YOKOTA 		kbd->kb_config = flags & ~KB_CONF_PROBE_ONLY;
421617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (KBD_HAS_DEVICE(kbd)
422e9deda23SKazutaka YOKOTA 	    	    && init_keyboard(state->kbdc, &kbd->kb_type, kbd->kb_config)
4238ce4e518SHidetoshi Shimokawa 	    	    && (kbd->kb_config & KB_CONF_FAIL_IF_NO_KBD)) {
4248ce4e518SHidetoshi Shimokawa 			kbd_unregister(kbd);
425ff690962SSam Leffler 			error = ENXIO;
426ff690962SSam Leffler 			goto bad;
4278ce4e518SHidetoshi Shimokawa 		}
428e9deda23SKazutaka YOKOTA 		atkbd_ioctl(kbd, KDSETLED, (caddr_t)&state->ks_state);
42956f5e27cSKazutaka YOKOTA 		get_typematic(kbd);
43056f5e27cSKazutaka YOKOTA 		delay[0] = kbd->kb_delay1;
43156f5e27cSKazutaka YOKOTA 		delay[1] = kbd->kb_delay2;
43256f5e27cSKazutaka YOKOTA 		atkbd_ioctl(kbd, KDSETREPEAT, (caddr_t)delay);
433617b9080SKazutaka YOKOTA 		KBD_INIT_DONE(kbd);
434617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
435617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!KBD_IS_CONFIGURED(kbd)) {
436ff690962SSam Leffler 		if (kbd_register(kbd) < 0) {
437ff690962SSam Leffler 			error = ENXIO;
438ff690962SSam Leffler 			goto bad;
439ff690962SSam Leffler 		}
440617b9080SKazutaka YOKOTA 		KBD_CONFIG_DONE(kbd);
441617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
442617b9080SKazutaka YOKOTA 
443617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
444ff690962SSam Leffler bad:
445ff690962SSam Leffler 	if (needfree) {
446ff690962SSam Leffler 		if (state != NULL)
447ff690962SSam Leffler 			free(state, M_DEVBUF);
448ff690962SSam Leffler 		if (keymap != NULL)
449ff690962SSam Leffler 			free(keymap, M_DEVBUF);
450ff690962SSam Leffler 		if (accmap != NULL)
451ff690962SSam Leffler 			free(accmap, M_DEVBUF);
452ff690962SSam Leffler 		if (fkeymap != NULL)
453ff690962SSam Leffler 			free(fkeymap, M_DEVBUF);
454ff690962SSam Leffler 		if (kbd != NULL) {
455ff690962SSam Leffler 			free(kbd, M_DEVBUF);
456ff690962SSam Leffler 			*kbdp = NULL;	/* insure ref doesn't leak to caller */
457ff690962SSam Leffler 		}
458ff690962SSam Leffler 	}
459ff690962SSam Leffler 	return error;
460617b9080SKazutaka YOKOTA }
461617b9080SKazutaka YOKOTA 
462617b9080SKazutaka YOKOTA /* finish using this keyboard */
463617b9080SKazutaka YOKOTA static int
464617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_term(keyboard_t *kbd)
465617b9080SKazutaka YOKOTA {
466617b9080SKazutaka YOKOTA 	kbd_unregister(kbd);
467617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
468617b9080SKazutaka YOKOTA }
469617b9080SKazutaka YOKOTA 
470617b9080SKazutaka YOKOTA /* keyboard interrupt routine */
471617b9080SKazutaka YOKOTA static int
472e9deda23SKazutaka YOKOTA atkbd_intr(keyboard_t *kbd, void *arg)
473617b9080SKazutaka YOKOTA {
474617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_state_t *state;
47556f5e27cSKazutaka YOKOTA 	int delay[2];
476617b9080SKazutaka YOKOTA 	int c;
477617b9080SKazutaka YOKOTA 
478617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (KBD_IS_ACTIVE(kbd) && KBD_IS_BUSY(kbd)) {
479617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* let the callback function to process the input */
480617b9080SKazutaka YOKOTA 		(*kbd->kb_callback.kc_func)(kbd, KBDIO_KEYINPUT,
481617b9080SKazutaka YOKOTA 					    kbd->kb_callback.kc_arg);
482617b9080SKazutaka YOKOTA 	} else {
483617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* read and discard the input; no one is waiting for input */
484617b9080SKazutaka YOKOTA 		do {
485617b9080SKazutaka YOKOTA 			c = atkbd_read_char(kbd, FALSE);
486617b9080SKazutaka YOKOTA 		} while (c != NOKEY);
487617b9080SKazutaka YOKOTA 
488617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (!KBD_HAS_DEVICE(kbd)) {
489617b9080SKazutaka YOKOTA 			/*
490617b9080SKazutaka YOKOTA 			 * The keyboard was not detected before;
491617b9080SKazutaka YOKOTA 			 * it must have been reconnected!
492617b9080SKazutaka YOKOTA 			 */
493617b9080SKazutaka YOKOTA 			state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
494617b9080SKazutaka YOKOTA 			init_keyboard(state->kbdc, &kbd->kb_type,
495617b9080SKazutaka YOKOTA 				      kbd->kb_config);
496617b9080SKazutaka YOKOTA 			atkbd_ioctl(kbd, KDSETLED, (caddr_t)&state->ks_state);
49756f5e27cSKazutaka YOKOTA 			get_typematic(kbd);
49856f5e27cSKazutaka YOKOTA 			delay[0] = kbd->kb_delay1;
49956f5e27cSKazutaka YOKOTA 			delay[1] = kbd->kb_delay2;
50056f5e27cSKazutaka YOKOTA 			atkbd_ioctl(kbd, KDSETREPEAT, (caddr_t)delay);
501617b9080SKazutaka YOKOTA 			KBD_FOUND_DEVICE(kbd);
502617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
503617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
504617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
505617b9080SKazutaka YOKOTA }
506617b9080SKazutaka YOKOTA 
507617b9080SKazutaka YOKOTA /* test the interface to the device */
508617b9080SKazutaka YOKOTA static int
509617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_test_if(keyboard_t *kbd)
510617b9080SKazutaka YOKOTA {
511617b9080SKazutaka YOKOTA 	int error;
512617b9080SKazutaka YOKOTA 	int s;
513617b9080SKazutaka YOKOTA 
514617b9080SKazutaka YOKOTA 	error = 0;
515617b9080SKazutaka YOKOTA 	empty_both_buffers(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc, 10);
516617b9080SKazutaka YOKOTA 	s = spltty();
517617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!test_controller(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc))
518617b9080SKazutaka YOKOTA 		error = EIO;
519617b9080SKazutaka YOKOTA 	else if (test_kbd_port(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc) != 0)
520617b9080SKazutaka YOKOTA 		error = EIO;
521617b9080SKazutaka YOKOTA 	splx(s);
522617b9080SKazutaka YOKOTA 
523617b9080SKazutaka YOKOTA 	return error;
524617b9080SKazutaka YOKOTA }
525617b9080SKazutaka YOKOTA 
526617b9080SKazutaka YOKOTA /*
527617b9080SKazutaka YOKOTA  * Enable the access to the device; until this function is called,
528617b9080SKazutaka YOKOTA  * the client cannot read from the keyboard.
529617b9080SKazutaka YOKOTA  */
530617b9080SKazutaka YOKOTA static int
531617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_enable(keyboard_t *kbd)
532617b9080SKazutaka YOKOTA {
533617b9080SKazutaka YOKOTA 	int s;
534617b9080SKazutaka YOKOTA 
535617b9080SKazutaka YOKOTA 	s = spltty();
536617b9080SKazutaka YOKOTA 	KBD_ACTIVATE(kbd);
537617b9080SKazutaka YOKOTA 	splx(s);
538617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
539617b9080SKazutaka YOKOTA }
540617b9080SKazutaka YOKOTA 
541617b9080SKazutaka YOKOTA /* disallow the access to the device */
542617b9080SKazutaka YOKOTA static int
543617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_disable(keyboard_t *kbd)
544617b9080SKazutaka YOKOTA {
545617b9080SKazutaka YOKOTA 	int s;
546617b9080SKazutaka YOKOTA 
547617b9080SKazutaka YOKOTA 	s = spltty();
548617b9080SKazutaka YOKOTA 	KBD_DEACTIVATE(kbd);
549617b9080SKazutaka YOKOTA 	splx(s);
550617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
551617b9080SKazutaka YOKOTA }
552617b9080SKazutaka YOKOTA 
553617b9080SKazutaka YOKOTA /* read one byte from the keyboard if it's allowed */
554617b9080SKazutaka YOKOTA static int
555617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_read(keyboard_t *kbd, int wait)
556617b9080SKazutaka YOKOTA {
557617b9080SKazutaka YOKOTA 	int c;
558617b9080SKazutaka YOKOTA 
559617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (wait)
560617b9080SKazutaka YOKOTA 		c = read_kbd_data(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc);
561617b9080SKazutaka YOKOTA 	else
562617b9080SKazutaka YOKOTA 		c = read_kbd_data_no_wait(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc);
56382d654e8SKazutaka YOKOTA 	if (c != -1)
56482d654e8SKazutaka YOKOTA 		++kbd->kb_count;
565617b9080SKazutaka YOKOTA 	return (KBD_IS_ACTIVE(kbd) ? c : -1);
566617b9080SKazutaka YOKOTA }
567617b9080SKazutaka YOKOTA 
568617b9080SKazutaka YOKOTA /* check if data is waiting */
569617b9080SKazutaka YOKOTA static int
570617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_check(keyboard_t *kbd)
571617b9080SKazutaka YOKOTA {
572617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!KBD_IS_ACTIVE(kbd))
573617b9080SKazutaka YOKOTA 		return FALSE;
574617b9080SKazutaka YOKOTA 	return kbdc_data_ready(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc);
575617b9080SKazutaka YOKOTA }
576617b9080SKazutaka YOKOTA 
577617b9080SKazutaka YOKOTA /* read char from the keyboard */
578617b9080SKazutaka YOKOTA static u_int
579617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_read_char(keyboard_t *kbd, int wait)
580617b9080SKazutaka YOKOTA {
581617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_state_t *state;
582617b9080SKazutaka YOKOTA 	u_int action;
583617b9080SKazutaka YOKOTA 	int scancode;
584617b9080SKazutaka YOKOTA 	int keycode;
585617b9080SKazutaka YOKOTA 
586617b9080SKazutaka YOKOTA 	state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
587617b9080SKazutaka YOKOTA next_code:
588617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* do we have a composed char to return? */
589617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!(state->ks_flags & COMPOSE) && (state->ks_composed_char > 0)) {
590617b9080SKazutaka YOKOTA 		action = state->ks_composed_char;
591617b9080SKazutaka YOKOTA 		state->ks_composed_char = 0;
592617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (action > UCHAR_MAX)
593617b9080SKazutaka YOKOTA 			return ERRKEY;
594617b9080SKazutaka YOKOTA 		return action;
595617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
596617b9080SKazutaka YOKOTA 
597617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* see if there is something in the keyboard port */
598617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (wait) {
599617b9080SKazutaka YOKOTA 		do {
600617b9080SKazutaka YOKOTA 			scancode = read_kbd_data(state->kbdc);
601617b9080SKazutaka YOKOTA 		} while (scancode == -1);
602617b9080SKazutaka YOKOTA 	} else {
603617b9080SKazutaka YOKOTA 		scancode = read_kbd_data_no_wait(state->kbdc);
604617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (scancode == -1)
605617b9080SKazutaka YOKOTA 			return NOKEY;
606617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
60782d654e8SKazutaka YOKOTA 	++kbd->kb_count;
60882d654e8SKazutaka YOKOTA 
60982d654e8SKazutaka YOKOTA #if KBDIO_DEBUG >= 10
61082d654e8SKazutaka YOKOTA 	printf("atkbd_read_char(): scancode:0x%x\n", scancode);
61182d654e8SKazutaka YOKOTA #endif
612617b9080SKazutaka YOKOTA 
613617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* return the byte as is for the K_RAW mode */
614617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (state->ks_mode == K_RAW)
615617b9080SKazutaka YOKOTA 		return scancode;
616617b9080SKazutaka YOKOTA 
617617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* translate the scan code into a keycode */
618617b9080SKazutaka YOKOTA 	keycode = scancode & 0x7F;
619617b9080SKazutaka YOKOTA 	switch (state->ks_prefix) {
620617b9080SKazutaka YOKOTA 	case 0x00:	/* normal scancode */
621617b9080SKazutaka YOKOTA 		switch(scancode) {
622617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0xB8:	/* left alt (compose key) released */
623617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_flags & COMPOSE) {
624617b9080SKazutaka YOKOTA 				state->ks_flags &= ~COMPOSE;
625617b9080SKazutaka YOKOTA 				if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
626617b9080SKazutaka YOKOTA 					state->ks_composed_char = 0;
627617b9080SKazutaka YOKOTA 			}
628617b9080SKazutaka YOKOTA 			break;
629617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x38:	/* left alt (compose key) pressed */
630617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (!(state->ks_flags & COMPOSE)) {
631617b9080SKazutaka YOKOTA 				state->ks_flags |= COMPOSE;
632617b9080SKazutaka YOKOTA 				state->ks_composed_char = 0;
633617b9080SKazutaka YOKOTA 			}
634617b9080SKazutaka YOKOTA 			break;
635617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0xE0:
636617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0xE1:
637617b9080SKazutaka YOKOTA 			state->ks_prefix = scancode;
638617b9080SKazutaka YOKOTA 			goto next_code;
639617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
640617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
641617b9080SKazutaka YOKOTA 	case 0xE0:      /* 0xE0 prefix */
642617b9080SKazutaka YOKOTA 		state->ks_prefix = 0;
643617b9080SKazutaka YOKOTA 		switch (keycode) {
644617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x1C:	/* right enter key */
645617b9080SKazutaka YOKOTA 			keycode = 0x59;
646617b9080SKazutaka YOKOTA 			break;
647617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x1D:	/* right ctrl key */
648617b9080SKazutaka YOKOTA 			keycode = 0x5A;
649617b9080SKazutaka YOKOTA 			break;
650617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x35:	/* keypad divide key */
651617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x5B;
652617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
653617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x37:	/* print scrn key */
654617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x5C;
655617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
656617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x38:	/* right alt key (alt gr) */
657617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x5D;
658617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
659ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		case 0x46:	/* ctrl-pause/break on AT 101 (see below) */
660ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			keycode = 0x68;
661ffba82a9SKazutaka YOKOTA 	    		break;
662617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x47:	/* grey home key */
663617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x5E;
664617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
665617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x48:	/* grey up arrow key */
666617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x5F;
667617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
668617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x49:	/* grey page up key */
669617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x60;
670617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
671617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x4B:	/* grey left arrow key */
672617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x61;
673617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
674617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x4D:	/* grey right arrow key */
675617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x62;
676617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
677617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x4F:	/* grey end key */
678617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x63;
679617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
680617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x50:	/* grey down arrow key */
681617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x64;
682617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
683617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x51:	/* grey page down key */
684617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x65;
685617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
686617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x52:	/* grey insert key */
687617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x66;
688617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
689617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x53:	/* grey delete key */
690617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x67;
691617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
692617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* the following 3 are only used on the MS "Natural" keyboard */
693617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x5b:	/* left Window key */
694617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x69;
695617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
696617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x5c:	/* right Window key */
697617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x6a;
698617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
699617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x5d:	/* menu key */
700617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		keycode = 0x6b;
701617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		break;
7027ea199a7SMax Khon 		case 0x5e:	/* power key */
7037ea199a7SMax Khon 			keycode = 0x6d;
7047ea199a7SMax Khon 			break;
7057ea199a7SMax Khon 		case 0x5f:	/* sleep key */
7067ea199a7SMax Khon 			keycode = 0x6e;
7077ea199a7SMax Khon 			break;
7087ea199a7SMax Khon 		case 0x63:	/* wake key */
7097ea199a7SMax Khon 			keycode = 0x6f;
7107ea199a7SMax Khon 			break;
711617b9080SKazutaka YOKOTA 		default:	/* ignore everything else */
712617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		goto next_code;
713617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
714617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
715617b9080SKazutaka YOKOTA     	case 0xE1:	/* 0xE1 prefix */
716ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		/*
717ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		 * The pause/break key on the 101 keyboard produces:
718ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		 * E1-1D-45 E1-9D-C5
719ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		 * Ctrl-pause/break produces:
720ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		 * E0-46 E0-C6 (See above.)
721ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		 */
722617b9080SKazutaka YOKOTA 		state->ks_prefix = 0;
723617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (keycode == 0x1D)
724617b9080SKazutaka YOKOTA 	    		state->ks_prefix = 0x1D;
725617b9080SKazutaka YOKOTA 		goto next_code;
726617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* NOT REACHED */
727617b9080SKazutaka YOKOTA     	case 0x1D:	/* pause / break */
728617b9080SKazutaka YOKOTA 		state->ks_prefix = 0;
729617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (keycode != 0x45)
730617b9080SKazutaka YOKOTA 			goto next_code;
731617b9080SKazutaka YOKOTA 		keycode = 0x68;
732617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
733617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
734617b9080SKazutaka YOKOTA 
735ffba82a9SKazutaka YOKOTA 	if (kbd->kb_type == KB_84) {
736ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		switch (keycode) {
737ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		case 0x37:	/* *(numpad)/print screen */
738ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_flags & SHIFTS)
739ffba82a9SKazutaka YOKOTA 	    			keycode = 0x5c;	/* print screen */
740ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			break;
741ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		case 0x45:	/* num lock/pause */
742ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_flags & CTLS)
743ffba82a9SKazutaka YOKOTA 				keycode = 0x68;	/* pause */
744ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			break;
745ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		case 0x46:	/* scroll lock/break */
746ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_flags & CTLS)
747ffba82a9SKazutaka YOKOTA 				keycode = 0x6c;	/* break */
748ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			break;
749ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		}
750ffba82a9SKazutaka YOKOTA 	} else if (kbd->kb_type == KB_101) {
751ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		switch (keycode) {
752ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		case 0x5c:	/* print screen */
753ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_flags & ALTS)
754ffba82a9SKazutaka YOKOTA 				keycode = 0x54;	/* sysrq */
755ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			break;
756ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		case 0x68:	/* pause/break */
757ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_flags & CTLS)
758ffba82a9SKazutaka YOKOTA 				keycode = 0x6c;	/* break */
759ffba82a9SKazutaka YOKOTA 			break;
760ffba82a9SKazutaka YOKOTA 		}
761ffba82a9SKazutaka YOKOTA 	}
762ffba82a9SKazutaka YOKOTA 
763617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* return the key code in the K_CODE mode */
764617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (state->ks_mode == K_CODE)
765617b9080SKazutaka YOKOTA 		return (keycode | (scancode & 0x80));
766617b9080SKazutaka YOKOTA 
767617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* compose a character code */
768617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (state->ks_flags & COMPOSE) {
76983fc7c6cSKazutaka YOKOTA 		switch (keycode | (scancode & 0x80)) {
770617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* key pressed, process it */
771617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x47: case 0x48: case 0x49:	/* keypad 7,8,9 */
772617b9080SKazutaka YOKOTA 			state->ks_composed_char *= 10;
773194da42dSKazutaka YOKOTA 			state->ks_composed_char += keycode - 0x40;
774617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
775617b9080SKazutaka YOKOTA 				return ERRKEY;
776617b9080SKazutaka YOKOTA 			goto next_code;
777617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x4B: case 0x4C: case 0x4D:	/* keypad 4,5,6 */
778617b9080SKazutaka YOKOTA 			state->ks_composed_char *= 10;
779194da42dSKazutaka YOKOTA 			state->ks_composed_char += keycode - 0x47;
780617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
781617b9080SKazutaka YOKOTA 				return ERRKEY;
782617b9080SKazutaka YOKOTA 			goto next_code;
783617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x4F: case 0x50: case 0x51:	/* keypad 1,2,3 */
784617b9080SKazutaka YOKOTA 			state->ks_composed_char *= 10;
785194da42dSKazutaka YOKOTA 			state->ks_composed_char += keycode - 0x4E;
786617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
787617b9080SKazutaka YOKOTA 				return ERRKEY;
788617b9080SKazutaka YOKOTA 			goto next_code;
789617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x52:				/* keypad 0 */
790617b9080SKazutaka YOKOTA 			state->ks_composed_char *= 10;
791617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
792617b9080SKazutaka YOKOTA 				return ERRKEY;
793617b9080SKazutaka YOKOTA 			goto next_code;
794617b9080SKazutaka YOKOTA 
795617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* key released, no interest here */
796617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0xC7: case 0xC8: case 0xC9:	/* keypad 7,8,9 */
797617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0xCB: case 0xCC: case 0xCD:	/* keypad 4,5,6 */
798617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0xCF: case 0xD0: case 0xD1:	/* keypad 1,2,3 */
799617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0xD2:				/* keypad 0 */
800617b9080SKazutaka YOKOTA 			goto next_code;
801617b9080SKazutaka YOKOTA 
802617b9080SKazutaka YOKOTA 		case 0x38:				/* left alt key */
803617b9080SKazutaka YOKOTA 			break;
804617b9080SKazutaka YOKOTA 
805617b9080SKazutaka YOKOTA 		default:
806617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_composed_char > 0) {
807617b9080SKazutaka YOKOTA 				state->ks_flags &= ~COMPOSE;
808617b9080SKazutaka YOKOTA 				state->ks_composed_char = 0;
809617b9080SKazutaka YOKOTA 				return ERRKEY;
810617b9080SKazutaka YOKOTA 			}
811617b9080SKazutaka YOKOTA 			break;
812617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
813617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
814617b9080SKazutaka YOKOTA 
815617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* keycode to key action */
816617b9080SKazutaka YOKOTA 	action = genkbd_keyaction(kbd, keycode, scancode & 0x80,
817617b9080SKazutaka YOKOTA 				  &state->ks_state, &state->ks_accents);
818617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (action == NOKEY)
819617b9080SKazutaka YOKOTA 		goto next_code;
820617b9080SKazutaka YOKOTA 	else
821617b9080SKazutaka YOKOTA 		return action;
822617b9080SKazutaka YOKOTA }
823617b9080SKazutaka YOKOTA 
824617b9080SKazutaka YOKOTA /* check if char is waiting */
825617b9080SKazutaka YOKOTA static int
826617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_check_char(keyboard_t *kbd)
827617b9080SKazutaka YOKOTA {
828617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_state_t *state;
829617b9080SKazutaka YOKOTA 
830617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!KBD_IS_ACTIVE(kbd))
831617b9080SKazutaka YOKOTA 		return FALSE;
832617b9080SKazutaka YOKOTA 	state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
833617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!(state->ks_flags & COMPOSE) && (state->ks_composed_char > 0))
834617b9080SKazutaka YOKOTA 		return TRUE;
835617b9080SKazutaka YOKOTA 	return kbdc_data_ready(state->kbdc);
836617b9080SKazutaka YOKOTA }
837617b9080SKazutaka YOKOTA 
838617b9080SKazutaka YOKOTA /* some useful control functions */
839617b9080SKazutaka YOKOTA static int
840617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_ioctl(keyboard_t *kbd, u_long cmd, caddr_t arg)
841617b9080SKazutaka YOKOTA {
842617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* trasnlate LED_XXX bits into the device specific bits */
843617b9080SKazutaka YOKOTA 	static u_char ledmap[8] = {
844617b9080SKazutaka YOKOTA 		0, 4, 2, 6, 1, 5, 3, 7,
845617b9080SKazutaka YOKOTA 	};
846617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_state_t *state = kbd->kb_data;
847617b9080SKazutaka YOKOTA 	int error;
848617b9080SKazutaka YOKOTA 	int s;
849617b9080SKazutaka YOKOTA 	int i;
850617b9080SKazutaka YOKOTA 
851617b9080SKazutaka YOKOTA 	s = spltty();
852617b9080SKazutaka YOKOTA 	switch (cmd) {
853617b9080SKazutaka YOKOTA 
854617b9080SKazutaka YOKOTA 	case KDGKBMODE:		/* get keyboard mode */
855617b9080SKazutaka YOKOTA 		*(int *)arg = state->ks_mode;
856617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
857617b9080SKazutaka YOKOTA 	case KDSKBMODE:		/* set keyboard mode */
858617b9080SKazutaka YOKOTA 		switch (*(int *)arg) {
859617b9080SKazutaka YOKOTA 		case K_XLATE:
860617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_mode != K_XLATE) {
861617b9080SKazutaka YOKOTA 				/* make lock key state and LED state match */
862617b9080SKazutaka YOKOTA 				state->ks_state &= ~LOCK_MASK;
863617b9080SKazutaka YOKOTA 				state->ks_state |= KBD_LED_VAL(kbd);
864617b9080SKazutaka YOKOTA 			}
865617b9080SKazutaka YOKOTA 			/* FALLTHROUGH */
866617b9080SKazutaka YOKOTA 		case K_RAW:
867617b9080SKazutaka YOKOTA 		case K_CODE:
868617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (state->ks_mode != *(int *)arg) {
869617b9080SKazutaka YOKOTA 				atkbd_clear_state(kbd);
870617b9080SKazutaka YOKOTA 				state->ks_mode = *(int *)arg;
871617b9080SKazutaka YOKOTA 			}
872617b9080SKazutaka YOKOTA 			break;
873617b9080SKazutaka YOKOTA 		default:
874617b9080SKazutaka YOKOTA 			splx(s);
875617b9080SKazutaka YOKOTA 			return EINVAL;
876617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
877617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
878617b9080SKazutaka YOKOTA 
879617b9080SKazutaka YOKOTA 	case KDGETLED:		/* get keyboard LED */
880617b9080SKazutaka YOKOTA 		*(int *)arg = KBD_LED_VAL(kbd);
881617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
882617b9080SKazutaka YOKOTA 	case KDSETLED:		/* set keyboard LED */
883617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* NOTE: lock key state in ks_state won't be changed */
884617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (*(int *)arg & ~LOCK_MASK) {
885617b9080SKazutaka YOKOTA 			splx(s);
886617b9080SKazutaka YOKOTA 			return EINVAL;
887617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
888617b9080SKazutaka YOKOTA 		i = *(int *)arg;
889617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* replace CAPS LED with ALTGR LED for ALTGR keyboards */
8902073104fSAndrey A. Chernov 		if (state->ks_mode == K_XLATE &&
8912073104fSAndrey A. Chernov 		    kbd->kb_keymap->n_keys > ALTGR_OFFSET) {
892617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (i & ALKED)
893617b9080SKazutaka YOKOTA 				i |= CLKED;
894617b9080SKazutaka YOKOTA 			else
895617b9080SKazutaka YOKOTA 				i &= ~CLKED;
896617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
897617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (KBD_HAS_DEVICE(kbd)) {
898617b9080SKazutaka YOKOTA 			error = write_kbd(state->kbdc, KBDC_SET_LEDS,
899617b9080SKazutaka YOKOTA 					  ledmap[i & LED_MASK]);
900617b9080SKazutaka YOKOTA 			if (error) {
901617b9080SKazutaka YOKOTA 				splx(s);
902617b9080SKazutaka YOKOTA 				return error;
903617b9080SKazutaka YOKOTA 			}
904617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
905617b9080SKazutaka YOKOTA 		KBD_LED_VAL(kbd) = *(int *)arg;
906617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
907617b9080SKazutaka YOKOTA 
908617b9080SKazutaka YOKOTA 	case KDGKBSTATE:	/* get lock key state */
909617b9080SKazutaka YOKOTA 		*(int *)arg = state->ks_state & LOCK_MASK;
910617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
911617b9080SKazutaka YOKOTA 	case KDSKBSTATE:	/* set lock key state */
912617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (*(int *)arg & ~LOCK_MASK) {
913617b9080SKazutaka YOKOTA 			splx(s);
914617b9080SKazutaka YOKOTA 			return EINVAL;
915617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
916617b9080SKazutaka YOKOTA 		state->ks_state &= ~LOCK_MASK;
917617b9080SKazutaka YOKOTA 		state->ks_state |= *(int *)arg;
918617b9080SKazutaka YOKOTA 		splx(s);
919617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* set LEDs and quit */
920617b9080SKazutaka YOKOTA 		return atkbd_ioctl(kbd, KDSETLED, arg);
921617b9080SKazutaka YOKOTA 
922e9deda23SKazutaka YOKOTA 	case KDSETREPEAT:	/* set keyboard repeat rate (new interface) */
923617b9080SKazutaka YOKOTA 		splx(s);
924617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (!KBD_HAS_DEVICE(kbd))
925617b9080SKazutaka YOKOTA 			return 0;
926e9deda23SKazutaka YOKOTA 		i = typematic(((int *)arg)[0], ((int *)arg)[1]);
92757995893SKazutaka YOKOTA 		error = write_kbd(state->kbdc, KBDC_SET_TYPEMATIC, i);
92857995893SKazutaka YOKOTA 		if (error == 0) {
92957995893SKazutaka YOKOTA 			kbd->kb_delay1 = typematic_delay(i);
93057995893SKazutaka YOKOTA 			kbd->kb_delay2 = typematic_rate(i);
93157995893SKazutaka YOKOTA 		}
93257995893SKazutaka YOKOTA 		return error;
933e9deda23SKazutaka YOKOTA 
934e9deda23SKazutaka YOKOTA 	case KDSETRAD:		/* set keyboard repeat rate (old interface) */
935e9deda23SKazutaka YOKOTA 		splx(s);
936e9deda23SKazutaka YOKOTA 		if (!KBD_HAS_DEVICE(kbd))
937e9deda23SKazutaka YOKOTA 			return 0;
93857995893SKazutaka YOKOTA 		error = write_kbd(state->kbdc, KBDC_SET_TYPEMATIC, *(int *)arg);
93957995893SKazutaka YOKOTA 		if (error == 0) {
94057995893SKazutaka YOKOTA 			kbd->kb_delay1 = typematic_delay(*(int *)arg);
94157995893SKazutaka YOKOTA 			kbd->kb_delay2 = typematic_rate(*(int *)arg);
94257995893SKazutaka YOKOTA 		}
94357995893SKazutaka YOKOTA 		return error;
944617b9080SKazutaka YOKOTA 
945617b9080SKazutaka YOKOTA 	case PIO_KEYMAP:	/* set keyboard translation table */
946617b9080SKazutaka YOKOTA 	case PIO_KEYMAPENT:	/* set keyboard translation table entry */
947617b9080SKazutaka YOKOTA 	case PIO_DEADKEYMAP:	/* set accent key translation table */
948617b9080SKazutaka YOKOTA 		state->ks_accents = 0;
949617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* FALLTHROUGH */
950617b9080SKazutaka YOKOTA 	default:
951617b9080SKazutaka YOKOTA 		splx(s);
952617b9080SKazutaka YOKOTA 		return genkbd_commonioctl(kbd, cmd, arg);
953617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
954617b9080SKazutaka YOKOTA 
955617b9080SKazutaka YOKOTA 	splx(s);
956617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
957617b9080SKazutaka YOKOTA }
958617b9080SKazutaka YOKOTA 
959617b9080SKazutaka YOKOTA /* lock the access to the keyboard */
960617b9080SKazutaka YOKOTA static int
961617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_lock(keyboard_t *kbd, int lock)
962617b9080SKazutaka YOKOTA {
963617b9080SKazutaka YOKOTA 	return kbdc_lock(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc, lock);
964617b9080SKazutaka YOKOTA }
965617b9080SKazutaka YOKOTA 
966617b9080SKazutaka YOKOTA /* clear the internal state of the keyboard */
967617b9080SKazutaka YOKOTA static void
968617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_clear_state(keyboard_t *kbd)
969617b9080SKazutaka YOKOTA {
970617b9080SKazutaka YOKOTA 	atkbd_state_t *state;
971617b9080SKazutaka YOKOTA 
972617b9080SKazutaka YOKOTA 	state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
973617b9080SKazutaka YOKOTA 	state->ks_flags = 0;
974e9deda23SKazutaka YOKOTA 	state->ks_polling = 0;
975617b9080SKazutaka YOKOTA 	state->ks_state &= LOCK_MASK;	/* preserve locking key state */
976617b9080SKazutaka YOKOTA 	state->ks_accents = 0;
977617b9080SKazutaka YOKOTA 	state->ks_composed_char = 0;
978617b9080SKazutaka YOKOTA #if 0
979617b9080SKazutaka YOKOTA 	state->ks_prefix = 0; /* XXX */
980617b9080SKazutaka YOKOTA #endif
981617b9080SKazutaka YOKOTA }
982617b9080SKazutaka YOKOTA 
983617b9080SKazutaka YOKOTA /* save the internal state */
984617b9080SKazutaka YOKOTA static int
985617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_get_state(keyboard_t *kbd, void *buf, size_t len)
986617b9080SKazutaka YOKOTA {
987617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (len == 0)
988617b9080SKazutaka YOKOTA 		return sizeof(atkbd_state_t);
989617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (len < sizeof(atkbd_state_t))
990617b9080SKazutaka YOKOTA 		return -1;
991617b9080SKazutaka YOKOTA 	bcopy(kbd->kb_data, buf, sizeof(atkbd_state_t));
992617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
993617b9080SKazutaka YOKOTA }
994617b9080SKazutaka YOKOTA 
995617b9080SKazutaka YOKOTA /* set the internal state */
996617b9080SKazutaka YOKOTA static int
997617b9080SKazutaka YOKOTA atkbd_set_state(keyboard_t *kbd, void *buf, size_t len)
998617b9080SKazutaka YOKOTA {
999617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (len < sizeof(atkbd_state_t))
1000617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENOMEM;
1001617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc
1002617b9080SKazutaka YOKOTA 		!= ((atkbd_state_t *)buf)->kbdc)
1003617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENOMEM;
1004617b9080SKazutaka YOKOTA 	bcopy(buf, kbd->kb_data, sizeof(atkbd_state_t));
1005617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
1006617b9080SKazutaka YOKOTA }
1007617b9080SKazutaka YOKOTA 
1008e9deda23SKazutaka YOKOTA static int
1009e9deda23SKazutaka YOKOTA atkbd_poll(keyboard_t *kbd, int on)
1010e9deda23SKazutaka YOKOTA {
1011e9deda23SKazutaka YOKOTA 	atkbd_state_t *state;
1012e9deda23SKazutaka YOKOTA 	int s;
1013e9deda23SKazutaka YOKOTA 
1014e9deda23SKazutaka YOKOTA 	state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
1015e9deda23SKazutaka YOKOTA 	s = spltty();
1016e9deda23SKazutaka YOKOTA 	if (on)
1017e9deda23SKazutaka YOKOTA 		++state->ks_polling;
1018e9deda23SKazutaka YOKOTA 	else
1019e9deda23SKazutaka YOKOTA 		--state->ks_polling;
1020e9deda23SKazutaka YOKOTA 	splx(s);
1021e9deda23SKazutaka YOKOTA 	return 0;
1022e9deda23SKazutaka YOKOTA }
1023e9deda23SKazutaka YOKOTA 
1024617b9080SKazutaka YOKOTA /* local functions */
1025617b9080SKazutaka YOKOTA 
1026617b9080SKazutaka YOKOTA static int
102756f5e27cSKazutaka YOKOTA get_typematic(keyboard_t *kbd)
102856f5e27cSKazutaka YOKOTA {
102956f5e27cSKazutaka YOKOTA #ifdef __i386__
103056f5e27cSKazutaka YOKOTA 	/*
103156f5e27cSKazutaka YOKOTA 	 * Only some systems allow us to retrieve the keyboard repeat
103256f5e27cSKazutaka YOKOTA 	 * rate previously set via the BIOS...
103356f5e27cSKazutaka YOKOTA 	 */
103456f5e27cSKazutaka YOKOTA 	struct vm86frame vmf;
103556f5e27cSKazutaka YOKOTA 	u_int32_t p;
103656f5e27cSKazutaka YOKOTA 
103756f5e27cSKazutaka YOKOTA 	bzero(&vmf, sizeof(vmf));
103856f5e27cSKazutaka YOKOTA 	vmf.vmf_ax = 0xc000;
103956f5e27cSKazutaka YOKOTA 	vm86_intcall(0x15, &vmf);
104056f5e27cSKazutaka YOKOTA 	if ((vmf.vmf_eflags & PSL_C) || vmf.vmf_ah)
104156f5e27cSKazutaka YOKOTA 		return ENODEV;
104256f5e27cSKazutaka YOKOTA         p = BIOS_PADDRTOVADDR(((u_int32_t)vmf.vmf_es << 4) + vmf.vmf_bx);
104356f5e27cSKazutaka YOKOTA 	if ((readb(p + 6) & 0x40) == 0)	/* int 16, function 0x09 supported? */
104456f5e27cSKazutaka YOKOTA 		return ENODEV;
104556f5e27cSKazutaka YOKOTA 	vmf.vmf_ax = 0x0900;
104656f5e27cSKazutaka YOKOTA 	vm86_intcall(0x16, &vmf);
104756f5e27cSKazutaka YOKOTA 	if ((vmf.vmf_al & 0x08) == 0)	/* int 16, function 0x0306 supported? */
104856f5e27cSKazutaka YOKOTA 		return ENODEV;
104956f5e27cSKazutaka YOKOTA 	vmf.vmf_ax = 0x0306;
105056f5e27cSKazutaka YOKOTA 	vm86_intcall(0x16, &vmf);
105156f5e27cSKazutaka YOKOTA 	kbd->kb_delay1 = typematic_delay(vmf.vmf_bh << 5);
105256f5e27cSKazutaka YOKOTA 	kbd->kb_delay2 = typematic_rate(vmf.vmf_bl);
105356f5e27cSKazutaka YOKOTA 	return 0;
105456f5e27cSKazutaka YOKOTA #else
105556f5e27cSKazutaka YOKOTA 	return ENODEV;
105656f5e27cSKazutaka YOKOTA #endif /* __i386__ */
105756f5e27cSKazutaka YOKOTA }
105856f5e27cSKazutaka YOKOTA 
105956f5e27cSKazutaka YOKOTA static int
1060617b9080SKazutaka YOKOTA setup_kbd_port(KBDC kbdc, int port, int intr)
1061617b9080SKazutaka YOKOTA {
1062617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!set_controller_command_byte(kbdc,
1063617b9080SKazutaka YOKOTA 		KBD_KBD_CONTROL_BITS,
1064617b9080SKazutaka YOKOTA 		((port) ? KBD_ENABLE_KBD_PORT : KBD_DISABLE_KBD_PORT)
1065617b9080SKazutaka YOKOTA 		    | ((intr) ? KBD_ENABLE_KBD_INT : KBD_DISABLE_KBD_INT)))
1066617b9080SKazutaka YOKOTA 		return 1;
1067617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
1068617b9080SKazutaka YOKOTA }
1069617b9080SKazutaka YOKOTA 
1070617b9080SKazutaka YOKOTA static int
1071617b9080SKazutaka YOKOTA get_kbd_echo(KBDC kbdc)
1072617b9080SKazutaka YOKOTA {
1073617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* enable the keyboard port, but disable the keyboard intr. */
1074617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (setup_kbd_port(kbdc, TRUE, FALSE))
1075617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* CONTROLLER ERROR: there is very little we can do... */
1076617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENXIO;
1077617b9080SKazutaka YOKOTA 
1078617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* see if something is present */
1079617b9080SKazutaka YOKOTA 	write_kbd_command(kbdc, KBDC_ECHO);
1080617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (read_kbd_data(kbdc) != KBD_ECHO) {
1081617b9080SKazutaka YOKOTA 		empty_both_buffers(kbdc, 10);
1082617b9080SKazutaka YOKOTA 		test_controller(kbdc);
1083617b9080SKazutaka YOKOTA 		test_kbd_port(kbdc);
1084617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENXIO;
1085617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1086617b9080SKazutaka YOKOTA 
1087617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* enable the keyboard port and intr. */
1088617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (setup_kbd_port(kbdc, TRUE, TRUE)) {
1089617b9080SKazutaka YOKOTA 		/*
1090617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * CONTROLLER ERROR
1091617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * This is serious; the keyboard intr is left disabled!
1092617b9080SKazutaka YOKOTA 		 */
1093617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENXIO;
1094617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1095617b9080SKazutaka YOKOTA 
1096617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
1097617b9080SKazutaka YOKOTA }
1098617b9080SKazutaka YOKOTA 
1099617b9080SKazutaka YOKOTA static int
1100617b9080SKazutaka YOKOTA probe_keyboard(KBDC kbdc, int flags)
1101617b9080SKazutaka YOKOTA {
1102617b9080SKazutaka YOKOTA 	/*
1103617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * Don't try to print anything in this function.  The low-level
1104617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * console may not have been initialized yet...
1105617b9080SKazutaka YOKOTA 	 */
1106617b9080SKazutaka YOKOTA 	int err;
1107617b9080SKazutaka YOKOTA 	int c;
1108617b9080SKazutaka YOKOTA 	int m;
1109617b9080SKazutaka YOKOTA 
1110617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!kbdc_lock(kbdc, TRUE)) {
1111617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* driver error? */
1112617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENXIO;
1113617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1114617b9080SKazutaka YOKOTA 
1115aec1fa1cSKazutaka YOKOTA 	/* temporarily block data transmission from the keyboard */
1116aec1fa1cSKazutaka YOKOTA 	write_controller_command(kbdc, KBDC_DISABLE_KBD_PORT);
1117aec1fa1cSKazutaka YOKOTA 
1118617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* flush any noise in the buffer */
1119aec1fa1cSKazutaka YOKOTA 	empty_both_buffers(kbdc, 100);
1120617b9080SKazutaka YOKOTA 
1121617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* save the current keyboard controller command byte */
1122617b9080SKazutaka YOKOTA 	m = kbdc_get_device_mask(kbdc) & ~KBD_KBD_CONTROL_BITS;
1123617b9080SKazutaka YOKOTA 	c = get_controller_command_byte(kbdc);
1124617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (c == -1) {
1125617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* CONTROLLER ERROR */
1126617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbdc_set_device_mask(kbdc, m);
1127617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1128617b9080SKazutaka YOKOTA 		return ENXIO;
1129617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1130617b9080SKazutaka YOKOTA 
1131617b9080SKazutaka YOKOTA 	/*
1132617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * The keyboard may have been screwed up by the boot block.
1133617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * We may just be able to recover from error by testing the controller
1134617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * and the keyboard port. The controller command byte needs to be
1135617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * saved before this recovery operation, as some controllers seem
1136617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * to set the command byte to particular values.
1137617b9080SKazutaka YOKOTA 	 */
1138617b9080SKazutaka YOKOTA 	test_controller(kbdc);
1139f5517dc8SJohn Baldwin 	if (!(flags & KB_CONF_NO_PROBE_TEST))
1140617b9080SKazutaka YOKOTA 		test_kbd_port(kbdc);
1141617b9080SKazutaka YOKOTA 
1142617b9080SKazutaka YOKOTA 	err = get_kbd_echo(kbdc);
1143a68d00e3SKazutaka YOKOTA 
1144a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	/*
1145a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	 * Even if the keyboard doesn't seem to be present (err != 0),
1146a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	 * we shall enable the keyboard port and interrupt so that
1147a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	 * the driver will be operable when the keyboard is attached
1148a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	 * to the system later.  It is NOT recommended to hot-plug
1149a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	 * the AT keyboard, but many people do so...
1150a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	 */
1151a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	kbdc_set_device_mask(kbdc, m | KBD_KBD_CONTROL_BITS);
1152a68d00e3SKazutaka YOKOTA 	setup_kbd_port(kbdc, TRUE, TRUE);
1153a68d00e3SKazutaka YOKOTA #if 0
1154617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (err == 0) {
1155617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbdc_set_device_mask(kbdc, m | KBD_KBD_CONTROL_BITS);
1156617b9080SKazutaka YOKOTA 	} else {
1157617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* try to restore the command byte as before */
1158617b9080SKazutaka YOKOTA 		set_controller_command_byte(kbdc, 0xff, c);
1159617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbdc_set_device_mask(kbdc, m);
1160617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1161a68d00e3SKazutaka YOKOTA #endif
1162617b9080SKazutaka YOKOTA 
1163617b9080SKazutaka YOKOTA 	kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1164617b9080SKazutaka YOKOTA 	return err;
1165617b9080SKazutaka YOKOTA }
1166617b9080SKazutaka YOKOTA 
1167617b9080SKazutaka YOKOTA static int
1168617b9080SKazutaka YOKOTA init_keyboard(KBDC kbdc, int *type, int flags)
1169617b9080SKazutaka YOKOTA {
1170617b9080SKazutaka YOKOTA 	int codeset;
1171617b9080SKazutaka YOKOTA 	int id;
1172617b9080SKazutaka YOKOTA 	int c;
1173617b9080SKazutaka YOKOTA 
1174617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!kbdc_lock(kbdc, TRUE)) {
1175617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* driver error? */
1176617b9080SKazutaka YOKOTA 		return EIO;
1177617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1178617b9080SKazutaka YOKOTA 
1179aec1fa1cSKazutaka YOKOTA 	/* temporarily block data transmission from the keyboard */
1180aec1fa1cSKazutaka YOKOTA 	write_controller_command(kbdc, KBDC_DISABLE_KBD_PORT);
1181aec1fa1cSKazutaka YOKOTA 
1182617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* save the current controller command byte */
118382d654e8SKazutaka YOKOTA 	empty_both_buffers(kbdc, 200);
1184617b9080SKazutaka YOKOTA 	c = get_controller_command_byte(kbdc);
1185617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (c == -1) {
1186617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* CONTROLLER ERROR */
1187617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1188617b9080SKazutaka YOKOTA 		printf("atkbd: unable to get the current command byte value.\n");
1189617b9080SKazutaka YOKOTA 		return EIO;
1190617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1191617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (bootverbose)
1192617b9080SKazutaka YOKOTA 		printf("atkbd: the current kbd controller command byte %04x\n",
1193617b9080SKazutaka YOKOTA 		       c);
1194617b9080SKazutaka YOKOTA #if 0
1195617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* override the keyboard lock switch */
1196617b9080SKazutaka YOKOTA 	c |= KBD_OVERRIDE_KBD_LOCK;
1197617b9080SKazutaka YOKOTA #endif
1198617b9080SKazutaka YOKOTA 
1199617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* enable the keyboard port, but disable the keyboard intr. */
1200617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (setup_kbd_port(kbdc, TRUE, FALSE)) {
1201617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* CONTROLLER ERROR: there is very little we can do... */
1202617b9080SKazutaka YOKOTA 		printf("atkbd: unable to set the command byte.\n");
1203617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1204617b9080SKazutaka YOKOTA 		return EIO;
1205617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1206617b9080SKazutaka YOKOTA 
1207617b9080SKazutaka YOKOTA 	/*
1208617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * Check if we have an XT keyboard before we attempt to reset it.
1209617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * The procedure assumes that the keyboard and the controller have
1210617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * been set up properly by BIOS and have not been messed up
1211617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * during the boot process.
1212617b9080SKazutaka YOKOTA 	 */
1213617b9080SKazutaka YOKOTA 	codeset = -1;
1214617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (flags & KB_CONF_ALT_SCANCODESET)
1215617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* the user says there is a XT keyboard */
1216617b9080SKazutaka YOKOTA 		codeset = 1;
1217617b9080SKazutaka YOKOTA #ifdef KBD_DETECT_XT_KEYBOARD
1218617b9080SKazutaka YOKOTA 	else if ((c & KBD_TRANSLATION) == 0) {
1219617b9080SKazutaka YOKOTA 		/* SET_SCANCODE_SET is not always supported; ignore error */
1220617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (send_kbd_command_and_data(kbdc, KBDC_SET_SCANCODE_SET, 0)
1221617b9080SKazutaka YOKOTA 			== KBD_ACK)
1222617b9080SKazutaka YOKOTA 			codeset = read_kbd_data(kbdc);
1223617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1224617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (bootverbose)
1225617b9080SKazutaka YOKOTA 		printf("atkbd: scancode set %d\n", codeset);
1226617b9080SKazutaka YOKOTA #endif /* KBD_DETECT_XT_KEYBOARD */
1227617b9080SKazutaka YOKOTA 
1228617b9080SKazutaka YOKOTA 	*type = KB_OTHER;
1229617b9080SKazutaka YOKOTA 	id = get_kbd_id(kbdc);
1230617b9080SKazutaka YOKOTA 	switch(id) {
1231934d11e3SKazutaka YOKOTA 	case 0x41ab:	/* 101/102/... Enhanced */
1232934d11e3SKazutaka YOKOTA 	case 0x83ab:	/* ditto */
1233934d11e3SKazutaka YOKOTA 	case 0x54ab:	/* SpaceSaver */
1234934d11e3SKazutaka YOKOTA 	case 0x84ab:	/* ditto */
1235934d11e3SKazutaka YOKOTA #if 0
1236934d11e3SKazutaka YOKOTA 	case 0x90ab:	/* 'G' */
1237934d11e3SKazutaka YOKOTA 	case 0x91ab:	/* 'P' */
1238934d11e3SKazutaka YOKOTA 	case 0x92ab:	/* 'A' */
1239934d11e3SKazutaka YOKOTA #endif
1240617b9080SKazutaka YOKOTA 		*type = KB_101;
1241617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
1242617b9080SKazutaka YOKOTA 	case -1:	/* AT 84 keyboard doesn't return ID */
1243617b9080SKazutaka YOKOTA 		*type = KB_84;
1244617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
1245617b9080SKazutaka YOKOTA 	default:
1246617b9080SKazutaka YOKOTA 		break;
1247617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1248617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (bootverbose)
1249617b9080SKazutaka YOKOTA 		printf("atkbd: keyboard ID 0x%x (%d)\n", id, *type);
1250617b9080SKazutaka YOKOTA 
1251617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* reset keyboard hardware */
1252617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!(flags & KB_CONF_NO_RESET) && !reset_kbd(kbdc)) {
1253617b9080SKazutaka YOKOTA 		/*
1254617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * KEYBOARD ERROR
1255617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * Keyboard reset may fail either because the keyboard
1256617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * doen't exist, or because the keyboard doesn't pass
1257617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * the self-test, or the keyboard controller on the
1258617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * motherboard and the keyboard somehow fail to shake hands.
1259617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * It is just possible, particularly in the last case,
1260c0f44a59SPhilippe Charnier 		 * that the keyboard controller may be left in a hung state.
1261617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * test_controller() and test_kbd_port() appear to bring
1262617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * the keyboard controller back (I don't know why and how,
1263617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * though.)
1264617b9080SKazutaka YOKOTA 		 */
1265617b9080SKazutaka YOKOTA 		empty_both_buffers(kbdc, 10);
1266617b9080SKazutaka YOKOTA 		test_controller(kbdc);
1267617b9080SKazutaka YOKOTA 		test_kbd_port(kbdc);
1268617b9080SKazutaka YOKOTA 		/*
1269617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * We could disable the keyboard port and interrupt... but,
1270617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * the keyboard may still exist (see above).
1271617b9080SKazutaka YOKOTA 		 */
1272617b9080SKazutaka YOKOTA 		set_controller_command_byte(kbdc, 0xff, c);
1273617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1274617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (bootverbose)
1275617b9080SKazutaka YOKOTA 			printf("atkbd: failed to reset the keyboard.\n");
1276617b9080SKazutaka YOKOTA 		return EIO;
1277617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1278617b9080SKazutaka YOKOTA 
1279617b9080SKazutaka YOKOTA 	/*
12802ce7d7a0SPoul-Henning Kamp 	 * Allow us to set the XT_KEYBD flag so that keyboards
1281617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * such as those on the IBM ThinkPad laptop computers can be used
1282617b9080SKazutaka YOKOTA 	 * with the standard console driver.
1283617b9080SKazutaka YOKOTA 	 */
1284617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (codeset == 1) {
1285617b9080SKazutaka YOKOTA 		if (send_kbd_command_and_data(kbdc,
1286617b9080SKazutaka YOKOTA 			KBDC_SET_SCANCODE_SET, codeset) == KBD_ACK) {
1287617b9080SKazutaka YOKOTA 			/* XT kbd doesn't need scan code translation */
1288617b9080SKazutaka YOKOTA 			c &= ~KBD_TRANSLATION;
1289617b9080SKazutaka YOKOTA 		} else {
1290617b9080SKazutaka YOKOTA 			/*
1291617b9080SKazutaka YOKOTA 			 * KEYBOARD ERROR
1292617b9080SKazutaka YOKOTA 			 * The XT kbd isn't usable unless the proper scan
1293617b9080SKazutaka YOKOTA 			 * code set is selected.
1294617b9080SKazutaka YOKOTA 			 */
1295617b9080SKazutaka YOKOTA 			set_controller_command_byte(kbdc, 0xff, c);
1296617b9080SKazutaka YOKOTA 			kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1297617b9080SKazutaka YOKOTA 			printf("atkbd: unable to set the XT keyboard mode.\n");
1298617b9080SKazutaka YOKOTA 			return EIO;
1299617b9080SKazutaka YOKOTA 		}
1300617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1301617b9080SKazutaka YOKOTA 
1302f359876fSKazutaka YOKOTA #ifdef __alpha__
1303f359876fSKazutaka YOKOTA 	if (send_kbd_command_and_data(
1304f359876fSKazutaka YOKOTA 		kbdc, KBDC_SET_SCANCODE_SET, 2) != KBD_ACK) {
1305f359876fSKazutaka YOKOTA 		printf("atkbd: can't set translation.\n");
1306f359876fSKazutaka YOKOTA 
1307f359876fSKazutaka YOKOTA 	}
1308f359876fSKazutaka YOKOTA 	c |= KBD_TRANSLATION;
1309f359876fSKazutaka YOKOTA #endif
1310f359876fSKazutaka YOKOTA 
1311617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* enable the keyboard port and intr. */
1312617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (!set_controller_command_byte(kbdc,
1313617b9080SKazutaka YOKOTA 		KBD_KBD_CONTROL_BITS | KBD_TRANSLATION | KBD_OVERRIDE_KBD_LOCK,
1314617b9080SKazutaka YOKOTA 		(c & (KBD_TRANSLATION | KBD_OVERRIDE_KBD_LOCK))
1315617b9080SKazutaka YOKOTA 		    | KBD_ENABLE_KBD_PORT | KBD_ENABLE_KBD_INT)) {
1316617b9080SKazutaka YOKOTA 		/*
1317617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * CONTROLLER ERROR
1318617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * This is serious; we are left with the disabled
1319617b9080SKazutaka YOKOTA 		 * keyboard intr.
1320617b9080SKazutaka YOKOTA 		 */
1321617b9080SKazutaka YOKOTA 		set_controller_command_byte(kbdc, 0xff, c);
1322617b9080SKazutaka YOKOTA 		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1323617b9080SKazutaka YOKOTA 		printf("atkbd: unable to enable the keyboard port and intr.\n");
1324617b9080SKazutaka YOKOTA 		return EIO;
1325617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1326617b9080SKazutaka YOKOTA 
1327617b9080SKazutaka YOKOTA 	kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1328617b9080SKazutaka YOKOTA 	return 0;
1329617b9080SKazutaka YOKOTA }
1330617b9080SKazutaka YOKOTA 
1331617b9080SKazutaka YOKOTA static int
1332617b9080SKazutaka YOKOTA write_kbd(KBDC kbdc, int command, int data)
1333617b9080SKazutaka YOKOTA {
1334617b9080SKazutaka YOKOTA     int s;
1335617b9080SKazutaka YOKOTA 
1336617b9080SKazutaka YOKOTA     /* prevent the timeout routine from polling the keyboard */
1337617b9080SKazutaka YOKOTA     if (!kbdc_lock(kbdc, TRUE))
1338617b9080SKazutaka YOKOTA 	return EBUSY;
1339617b9080SKazutaka YOKOTA 
1340617b9080SKazutaka YOKOTA     /* disable the keyboard and mouse interrupt */
1341617b9080SKazutaka YOKOTA     s = spltty();
1342617b9080SKazutaka YOKOTA #if 0
1343617b9080SKazutaka YOKOTA     c = get_controller_command_byte(kbdc);
1344617b9080SKazutaka YOKOTA     if ((c == -1)
1345617b9080SKazutaka YOKOTA 	|| !set_controller_command_byte(kbdc,
1346617b9080SKazutaka YOKOTA             kbdc_get_device_mask(kbdc),
1347617b9080SKazutaka YOKOTA             KBD_DISABLE_KBD_PORT | KBD_DISABLE_KBD_INT
1348617b9080SKazutaka YOKOTA                 | KBD_DISABLE_AUX_PORT | KBD_DISABLE_AUX_INT)) {
1349617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* CONTROLLER ERROR */
1350617b9080SKazutaka YOKOTA         kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1351617b9080SKazutaka YOKOTA 	splx(s);
1352617b9080SKazutaka YOKOTA 	return EIO;
1353617b9080SKazutaka YOKOTA     }
1354617b9080SKazutaka YOKOTA     /*
1355617b9080SKazutaka YOKOTA      * Now that the keyboard controller is told not to generate
1356617b9080SKazutaka YOKOTA      * the keyboard and mouse interrupts, call `splx()' to allow
1357617b9080SKazutaka YOKOTA      * the other tty interrupts. The clock interrupt may also occur,
1358617b9080SKazutaka YOKOTA      * but the timeout routine (`scrn_timer()') will be blocked
1359617b9080SKazutaka YOKOTA      * by the lock flag set via `kbdc_lock()'
1360617b9080SKazutaka YOKOTA      */
1361617b9080SKazutaka YOKOTA     splx(s);
1362617b9080SKazutaka YOKOTA #endif
1363617b9080SKazutaka YOKOTA 
1364617b9080SKazutaka YOKOTA     if (send_kbd_command_and_data(kbdc, command, data) != KBD_ACK)
1365617b9080SKazutaka YOKOTA         send_kbd_command(kbdc, KBDC_ENABLE_KBD);
1366617b9080SKazutaka YOKOTA 
1367617b9080SKazutaka YOKOTA #if 0
1368617b9080SKazutaka YOKOTA     /* restore the interrupts */
1369617b9080SKazutaka YOKOTA     if (!set_controller_command_byte(kbdc,
1370617b9080SKazutaka YOKOTA             kbdc_get_device_mask(kbdc),
1371617b9080SKazutaka YOKOTA 	    c & (KBD_KBD_CONTROL_BITS | KBD_AUX_CONTROL_BITS))) {
1372617b9080SKazutaka YOKOTA 	/* CONTROLLER ERROR */
1373617b9080SKazutaka YOKOTA     }
1374617b9080SKazutaka YOKOTA #else
1375617b9080SKazutaka YOKOTA     splx(s);
1376617b9080SKazutaka YOKOTA #endif
1377617b9080SKazutaka YOKOTA     kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1378617b9080SKazutaka YOKOTA 
1379617b9080SKazutaka YOKOTA     return 0;
1380617b9080SKazutaka YOKOTA }
1381617b9080SKazutaka YOKOTA 
1382617b9080SKazutaka YOKOTA static int
1383617b9080SKazutaka YOKOTA get_kbd_id(KBDC kbdc)
1384617b9080SKazutaka YOKOTA {
1385617b9080SKazutaka YOKOTA 	int id1, id2;
1386617b9080SKazutaka YOKOTA 
1387617b9080SKazutaka YOKOTA 	empty_both_buffers(kbdc, 10);
1388617b9080SKazutaka YOKOTA 	id1 = id2 = -1;
1389617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (send_kbd_command(kbdc, KBDC_SEND_DEV_ID) != KBD_ACK)
1390617b9080SKazutaka YOKOTA 		return -1;
1391617b9080SKazutaka YOKOTA 
1392617b9080SKazutaka YOKOTA 	DELAY(10000); 	/* 10 msec delay */
1393617b9080SKazutaka YOKOTA 	id1 = read_kbd_data(kbdc);
1394617b9080SKazutaka YOKOTA 	if (id1 != -1)
1395617b9080SKazutaka YOKOTA 		id2 = read_kbd_data(kbdc);
1396617b9080SKazutaka YOKOTA 
1397617b9080SKazutaka YOKOTA 	if ((id1 == -1) || (id2 == -1)) {
1398617b9080SKazutaka YOKOTA 		empty_both_buffers(kbdc, 10);
1399617b9080SKazutaka YOKOTA 		test_controller(kbdc);
1400617b9080SKazutaka YOKOTA 		test_kbd_port(kbdc);
1401617b9080SKazutaka YOKOTA 		return -1;
1402617b9080SKazutaka YOKOTA 	}
1403617b9080SKazutaka YOKOTA 	return ((id2 << 8) | id1);
1404617b9080SKazutaka YOKOTA }
1405617b9080SKazutaka YOKOTA 
1406e9deda23SKazutaka YOKOTA static int delays[] = { 250, 500, 750, 1000 };
1407e9deda23SKazutaka YOKOTA static int rates[] = {  34,  38,  42,  46,  50,  55,  59,  63,
1408e9deda23SKazutaka YOKOTA 			68,  76,  84,  92, 100, 110, 118, 126,
1409e9deda23SKazutaka YOKOTA 		       136, 152, 168, 184, 200, 220, 236, 252,
1410e9deda23SKazutaka YOKOTA 		       272, 304, 336, 368, 400, 440, 472, 504 };
141157995893SKazutaka YOKOTA 
141257995893SKazutaka YOKOTA static int
141357995893SKazutaka YOKOTA typematic_delay(int i)
141457995893SKazutaka YOKOTA {
141557995893SKazutaka YOKOTA 	return delays[(i >> 5) & 3];
141657995893SKazutaka YOKOTA }
141757995893SKazutaka YOKOTA 
141857995893SKazutaka YOKOTA static int
141957995893SKazutaka YOKOTA typematic_rate(int i)
142057995893SKazutaka YOKOTA {
142157995893SKazutaka YOKOTA 	return rates[i & 0x1f];
142257995893SKazutaka YOKOTA }
142357995893SKazutaka YOKOTA 
142457995893SKazutaka YOKOTA static int
142557995893SKazutaka YOKOTA typematic(int delay, int rate)
142657995893SKazutaka YOKOTA {
1427e9deda23SKazutaka YOKOTA 	int value;
1428e9deda23SKazutaka YOKOTA 	int i;
1429e9deda23SKazutaka YOKOTA 
1430e9deda23SKazutaka YOKOTA 	for (i = sizeof(delays)/sizeof(delays[0]) - 1; i > 0; --i) {
1431e9deda23SKazutaka YOKOTA 		if (delay >= delays[i])
1432e9deda23SKazutaka YOKOTA 			break;
1433e9deda23SKazutaka YOKOTA 	}
1434e9deda23SKazutaka YOKOTA 	value = i << 5;
1435e9deda23SKazutaka YOKOTA 	for (i = sizeof(rates)/sizeof(rates[0]) - 1; i > 0; --i) {
1436e9deda23SKazutaka YOKOTA 		if (rate >= rates[i])
1437e9deda23SKazutaka YOKOTA 			break;
1438e9deda23SKazutaka YOKOTA 	}
1439e9deda23SKazutaka YOKOTA 	value |= i;
1440e9deda23SKazutaka YOKOTA 	return value;
1441e9deda23SKazutaka YOKOTA }
1442